Mögnuð vöruþróun hefur átt sér stað í drykkjarheiminum. Fullyrða má að bylting hafi átt sér stað. Drykkur er líka matur, er slagorð sem er að festa sig í sess og byggir sannarlega ekki á sandi. Fremstir meðal jafningja í þróun framúrskarandi innihaldsríka drykkja er bætiefnaframleiðandinn Virdian, sem setti á markað þrjá drykki með stuttu millibili sem eru hverjir öðrum bragðbetri og skemmtilegri og svo næringarríkir að fáir komast með tærnar þar sem þeir hafa hælanna. Næsta kynslóð næringarríka drykkja hefur semsé litið dagsins ljós, drykkir sem eru allt í senn lífrænir, bragðmikilir og með ekta innihaldsefnum. Sérfræðingarnir hjá Whole Foods fullyrtu meðal annars að sveppadrykkir tæku flugið 2018 enda hvergi að finna öflugri næringu en í villtum skógarsveppum. Og þar sem sveppakraftur smellpassaðar með cacaói væri sú samsetning tær snilld. Virdian greip boltann og þróaði magnaðan drykk úr chaga svepp frá Lapplandi (sem kallaður hefur verið konungur allra sveppa) og hreinu regnskógar cacaói frá Perú. Þá er nú gott að vita af því að vestrænu vísindin hafa komist að er að chaga sveppurinn eykur orku, þrótt og þol, styrkir óæmiskerfið og ýtir undir að sár grói. Næringaefnin í villtum chaga svepp eru nánar tiltekið:  aminósýrur (1-3, 1-6) beta glúkans, betulinic sýra, snefilefni, meltingartrefjar, ensím, flavónóíðar, germanium, inotodiols, manosterol, melanín, pantothenic sýra, fenólar, jurtanæringarefni, fjölsykrur, saponins, sterólar, trametenolic sýra, tripeptides, triterpenes, triterpenóíðar, vanillic sýra, B1, B2 og B3 vítamín, D2 og vítamín, K2 vítamín. 1. Um innihald regnskógar cacaoó þarf vart að fjölyrða en það geymir meira en 1200 næringarefni og 700 mg af þessu eðalefni er í hverjum skammti og hvorki meira né minna en 6000 mg af virka efninu í chaga sveppnum. Sjá nánar hér. Chaga og cacaó drykkurinn er afar góður út í hitaða heslihnetumjólk og möndlumjólk. Það er svo gaman að segja frá því að Chaga og cacaó drykkurinn var að fá hin virtu Natural & Organic Award  verðlaun sem besti heilsudrykkur ársins í Evrópu í mars 2018. Krafmikil nálgun á furuberki og berjum Annar drykkur sem er ekki síðri en cacao/chaga drykkurinn er blanda úr furuberki og berjum. Í honum er kraftur aðalbláberja og rauðberja eða (týttuberja). Hér er fersk nálgun í kraftmiklum nútímabúningi á gamalli skandinavískri hefð. Allt unnið á besta veg því uppskeran er sjálfbær og lífrænt vottuð í skógum Lapplands af virtasta vottunaraðila heims sem er Soil Association. Furubörkur er ákaflega ríkur af OPCs flavínóiðum, litarefni sem gefur mörgu í náttúrunni lit, bragð og lykt. Það voru franskir sjómenn sem uppgötvuðu hann árið 1534 og drukku te furuberki til að losna við skyrbjúg. Frakkar hafa síðan haft furubörk í heiðri og notað hann til að halda húð sinni ungri og hjarta- og æðasjúkdómum í skefjum. Þeir hafa líka lengi vitað að furubörkur jafnar blóðsykur og heldur slæma kólesterólinu í skefjum. Bláber og rauðber eru mjög eftirsótt og allra mikilvægustu berin í norrænum skógum. Þau eru ríkuleg uppspretta anthocyanins, flavanols og phenolics 2. Þau vaxa hægt og safna því upp mikilli næringu og eru einstök uppspretta andoxunarefna. Flest þekkjum að aðalbláber eru góð fyrir sjónina. En báðar berjategundirnar hafa verið mikilvægar í náttúrulækningum vegna þess að þær eru allt í senn bólgueyðandi, bakteríudrepandi, lækka blóðþrýsting og vernda sjónhimnu. Yfirstandandi rannsóknir benda líka til að þau gegni mikilvægu hlutverki við heilsu hjarta- , meltingar-og taugakerfis. 3. OPCs undranæring fyrir húðina Það er ærin ástæða til segja meira frá OPCs gerir sem er að finna í furuberkinum því rannsóknir hafa sýnst að það efni hefur áhrif á kolleganið og eastinið (teygjuefnið) í húðinni á aðeins nokkrum dögum. Styrking kollagen massans, eða þráðanna í húðvefnum, ver okkur fyrir öldrum og ágangi eyðandi ensíma og halmar líka skaða á húð af völdum bólga og sýkinga. Þá liggja fyrir merkilegar rannsóknir sem sýna að OBCs örvar hyualronic sýru líkamans sem viðheldur raka, græðir sár og sléttir úr hrukkum.  OPCs í furuberki ýtir einnig undir upptöku næringar í húð, færir húðinni raka og súrefni og hreinsar eiturefni. OPCs eykur líka framleiðslu nitric oxíð, eða köfnundarefniseinoxíðs, sem víkkar út æðarnar og eykur súrefni og blóðflæði. 4. Furubarkar- og berjadrykkurinn er bæði góður út í heitt vatn en það fer honum líka afskaplega vel að hita hann eða flóa í góðri kókosmjólk frá Rude Health. Heilsudrykkur ársins! Þriðji drykkurinn frá Viridian er Kúrkúmín latte sem hlaut hin virtu Natural & Organic Award sem besti heilsudrykkur ársins í Evrópu í mars 2017. Lífrænn kúrkúmín latte er að segja má nútímaútgáfa af hefðbundum túrmerik latte sem er líka þekktur sem “Gullna mjólkin” eða “Haldi Ka Doodh”.  Gullna mjólkin á rætur í suðaustur Asíu þar sem túrmerikrót með öðrum lækningajurtum var blandað út í heita mjólk. Kúrkúmín latteinn frá Virdian inniheldur þykkni af túrmeikrót með meira magni af virka efninu í túrmerkinu, sem er þekkt undir nafninu kúrkúmín. Einn bolli af þessum drykk inniheldur 485 mg af lífrænni túrmerikrót og turmerik þykkni, 250 mg sem gefur 85% kúrkúmíóða. Í honum er líka engifer, chili, grænar kardimommur Ceylon kanill og vanilla. Við systur kjósum að blanda 1 gr af þessum í kókosmjólk, eða aðra sæta en sykurlausa jurtamjólk og flóa eilitið. Þessi bólgueyðandi ofurdrykkur er bestur á kvöldin ef mann langar að narta. Slær á nart- og sykurþörf og nærir vel fyrir nóttina. Heimilidir m.a. 1. Jasmina Glamočlija, Ana Ćirić, Miloš Nikolić, Ângela Fernandes, Lillian Barros, Ricardo C. Calhelha, Isabel C.F.R. Ferreira, Marina Soković, Leo J.L.D. van Griensven. Chemical characterization and biological activity of Chaga (Inonotus obliquus), a medicinal “mushroom”. Journal of Ethnopharmacology Volume 162, 13 March 2015, Pages 323–332. 2. Liu, Pengzhan et al. "Characterization Of Metabolite Profiles Of Leaves Of Bilberry (Vaccinium Myrtillusl.) And Lingonberry (Vaccinium Vitis-Idaeal.)." Journal of Agricultural and Food Chemistry62.49 (2014): 12015-12026. 3. Ogawa, Kenjirou et al. "The Protective Effects Of Bilberry And Lingonberry Extracts Against UV Light-Induced Retinal Photoreceptor Cell Damage In Vitro." Journal of Agricultural and Food Chemistry 61.43 (2013): 10345- 10353. Web. 4. Rohdewald, Peter. The Pycnogenol Phenomenon. Bochum: Ponte Press, 2015. Print.    

Áhrif saffrans á svefngæði eru ótvíræð. Þetta er niðurstaða nýrrar tvíblindrar vísindalegrar rannsóknar byggðri á slembiúrtaki. Rannsóknin var framkvæmd á 63 heilbrigðum einstaklingum sem þó höfðu átt við svefnvandamál að stríða. Hópurinn fékk ýmist 14 mg af saffrankrafti eða lyfleysu. Svefninn var mældir að mikilli nákvæmi með ýmsum mælitækjum. Í ljós kom að þeir sem tóku inn saffran bættu svefn sinn svo um munaði. Kom það skýrt fram í öllum mælingum. Saffranið kom líka vel út að þvi leyti að engar aukaverkanir fylgdu. Saffran er eitt vinsælasta bætiefni Bretlands – slær á nartþörf og bætir geð! Eykur serótónín magn í heila. Vissir þú að þarf 75.000 blómstrandi saffranblóm í ½ kíló af saffranakryddi. Það kemur því ekki á óvart að saffran sé verðmætasta krydd veraldar. Saffran kryddið gefur ekki bara matnum dásamlegt bragð og lit, það er líka mikils metin lækningajurt af ætt krókusa (Crocus sativius). Monigue Simmonds, prófessor og vísindamaður við Kew Garden í London leiddi nýverið rannsóknarteymi sem komst að því að í saffrani leynast afar mikilvæg efni til lækninga (crocin og safranal). Þessi efni tilheyra ætt karótenóíða, sem m.a. innihalda beta karótín. Rannsóknin dró fram að þessi efni leika lykilhlutverk þegar kemur að sjón og skapsveiflum. Saffran inniheldur líka mikið af lúteni sem þegar er vitað að geti bætt sjónina. Margar vísindalegar rannsóknir styðja það. Og svo er það þyngdarstjórnunin, og haldið ykkur nú fast því einnig kom fram að saffran slær á nartþörfina. Það gerist vegna þess að saffran eykur serótónín magn í heilanum. Skortur á því er sagt einkum hafa áhrif á þrennt, þ.e hræðslu, streitu og áráttukennda matarlyst. Með því að hafa bein áhrif á taugaefnafræðilega rót vandans er talið að saffran komi að gagni sem örugg og náttúruleg leið gegn narti. Og þannig megi halda talsverðu magni af kaloríum utan líkamans. Þetta eru t.d. Bretar búinir að uppgötva og saffranið frá Viridian, sem er blandað morgunfrú, hefur verið eitt vinsælasta bætiefnið þar í landi að undanförnu. PS: Viridian línan spannar allt vítamín- og bætiefnalitrófið og er jafnt þekkt fyrir vönduð vítamín, lækningajurtir, olíur, tinktúrur og síðast en ekki síst frábærar vítamín-, bætiefna- og olíublöndur. Sjá saffranblöndu Systrasamlagsins hér: https://systrasamlagid.is/product/saffron-extraxt-m-morgunfru/ Heimild: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32056539

Þeir sem hafa áhuga á fíngerðari blæbrigðum lífsins vita auðvitað að gimsteinar náttúrunnar, eða kristallar, búa yfir einstökum eiginleikum til draga í sig og miðla orku. Jafnvel vísindamenn hafa sýnt fram á að hægt sé breyta formgerð vatns með heilandi kristöllum (já, og af hverju ganga sum úr?). Þetta vissu Grikkir til forna og nýttu sér óspart. Nú er þessi forna viska aftur flotin upp á yfirborðið og enginn hefur stúderað vatn betur en Dr. Masarau Emoto sem skrifaði metsölubókina The Hidden Messages in Water sem lengi vermdi topplista New York Times. Hann breytti sýn heimsins á vatn. Þeir sem hafa unnið hvað fallegast úr hugmyndinni um vatn og kristal er þýsk/austuríska fyrirtækið VitaJuwel sem hafa gert það í samvinnu við glerlistamenn í þýsku ölpunum og vísindamenn. Útkoman er sannur demantur eða ný útgáfa af vatnsflösku sem er bæði gaman og gott að drekka úr. Vatnsflöskurnar í Systrasamlaginu, sem eru vitanlega gullfallegar, eru úr hágæða Bohemian gleri sem er blýlaust og hlaðnar jákvæðum kristöllum sem hefur verið sýnt fram á að geti breytt kranavatni í tært lindarvatn. Líkt og við séum á fjöllum að drekka beint úr tærum læk. En hvað sem því líður eru kristals vantsflöskurnar okkar frábær drykkjaílát og falleg hönnun. Vatnsflöskurnar innihalda mismunandi kristalla og líka blöndu kristalla. T.d. er ein með rósakvarsi, sem styrkir hjartastöð, önnur færir jafnvægi, enn önnur ýtir undir almenna velgegni og svo er líka hægt að fá blöndu af mörgum góðum kristöllum sem hafa allskonar áhugaverð áhrif. Mæld hafa verið áhrif kristalla á vatn með mögnuðum árangri. Stórkostleg fergurð sem þú sérð betur betur hér: https://systrasamlagid.is/products/floskur-bollar  

Í indversku lífsvísindunum (Ayurveda), systurvísindum jógafræðanna, er að finna orðið Rasayna. Orðið þýðir allt sem vinnur gegn sjúkdómum og elli, og verndar, umbreytir og endurnýjar orku. Rasayna er ein af átta kvíslum Ayurveda fræðanna sem vert að gefa gaum til að halda í vellíðan og fyrirbyggja sjúkdóma fram á síðasta dag. Út á það ganga indversku lífvísindin; að fyrirbyggja og snúa á ójafnvægi, sem gæti með tíð og tíma valdið illvígum sjúkdómi. Samkvæmt Ayurveda eru Tulsi og jurtablandan Chyawanaprach tvær af þrjár öflugstu sem styrkja Rasayna ásamt túrmerki. Það heyrir margt áhugavert undir Rasayna. Orðið kemur úr Sanskrít og merkir í bókstaflegri merkingu slóð (ayana) kjarnans (rasa), eða slóðin að kjarnanum. Þar er fjallað um hvernig við getum safnað okkur saman á ný og bætt lífsgæði okkar. Eins og allt í þessum fræðum snýr Rasayna að ræktun hugar og líkama og því að næra andann. En þar sem um yfirgripsmikil fræði er að ræða einbeitum við okkur að þeim jurtum og þeirri jurtablöndu sem indversku lífsvísindin segja að verndi okkur hvað mest og best. Flestir þekkja túrmerik en færri hinar tvær, semsé, Holy basil, oft kölluð Tulsi og svo Chyawanaprash, sem er fornsöguleg jurtablanda. Margir þekkja hana sem kafasultuna. Lífselexírinn Chyawanaprash Samkvæmt Ayurveda er Chyawanaprash eitt öflugasta náttúrumeðalið til að kveikja meltingareldinn og styrkja um leið ónæmiskerfið. Sultan er sögð auka upptöku næringar, skerpa minnið, vera blóðhreinsandi, styrkja hjarta, þétta húð og næra vöðva. Það síðastnefnda er vegna þess að með bættri meltingu eykur Chyawanaprash upptöku próteina. Þannig eykst þróttur og þrek sem heldur okkur ungum á öllum aldri. Það kemur því tæpast á óvart að Chyawanprash – sem er gefin uppskrift að í hinum 5000 ára vedísku ritum- sé flokkuð sem sjálfur lífselexírinn; einhverskonar “lýsi” indversku lífsvísindanna. En hvað er það sem gerir Chyawanprash svona merkilegt? Flestum ber saman um að það sé hin hárfína blanda af hunangi, kryddum og amilaki sem er mjög C-vítamínríkur ávöxtur og ein þekktasta jurtin í Ayurveda. Amilaki er í senn súr, herpandi og beisk og kemur einkum jafnvægi á pitta (sem er eldur og stjórnar meltingunni og vatn) og virkar líka vel á vata (loft og eter )og kafa (jörð og vatn). Því er hér um svokallaða þrí-dosha jurt að ræða, sem virkar fyrir allar líkamsgerðir og öll kerfi líkamans. Með blöndu af lækningajurtum verður Chyawanaprash líka sæt og sterk. Kafasultan geymir því fimm af sex bragðgæðum Ayurveda og virkar djúpt inn í vefi líkamans. En er eins og allt í þessum fræðum ekki skyndilausn heldur til að neyta yfir lengri tímabil til að njóta ávaxtanna. Aðrar jurtir í Chyawanprash eru gjarnan kardimommur, svartur pipar, Ashwagandha og fjöldi annarra lækningajurta og krydda, en í litlum mæli þó. Þess vegna hentar kafasultan fólki á öllum aldri, sem gjarnan borðar hana beint upp úr krukkunni eða blandar henni í heitt vatn, heita kúamjólk eða annars konar mjólk eða vökva. En hvað er Tulsi? Holy Basil eða öðru nafni Tulsi er helgasta jurt Indverja. Gjarnan höfð í húsagörðum til að hreinsa og bæta umhverfið. En fyrir líkamann kemur hún jafnvægi á kafa orkuna (jörð og vatn), sem oft er í miklu ójafnvægi hjá Vesturlandabúum sem gjarnan eru þungir og að kljást við bjúg. Það er vegna of mikillar neyslu á sætu og söltu á kostnað þess sem er sterkt, beiskt, herpandi og súrt. Við það myndast slím í líkamanum og við eigum á hættu að þyngjast bæði andlega og líkamlega. Auk þess sem hitastigið í líkamanum kann að fara úr jafnvægi. Tulsi losar um slím í líkamanum, sérstaklega í lungum og öndunarfærum og styrkir hjartað. En er líka þekkt fyrir að halda ofþyngd í skefjum og líkamshita í jafnvægi. En svo má nefna til frekari fróðleiks að Tulsi er flokkuð sem þrí-dosha sattvísk jurt (þ.e. mjög jákvæð). Hún er talin skerpa á skilningavitunum og opna gáttina milli hjarta og huga. Og fyrir þá sem vilja kafa enn dýpra inn í Ayurveda fræðin geta þeir gúgglað að Tulsi er sögð hreinsa áruna. Og er t.d. þess vegna að finna víða í húsagörðum á Indlandi. En það verður vart vísindalega sannað í bráð. TULSI TE & CHYAWANPRASH Í NETSÖLU

Fáir eru sjálfsagt að velta því fyrir sér svona dagsdaglega að hjartað er umlukið poka. Sterkri og sveigjanlegri himnu sem kallast gollurhús. Þótt vestrænir læknar séu afar færir í hjartalækningum vilja austrænu fræðingarnir meina að pokinn utan um hjartað sé í of litlum metum. Gollurhúsið, sem er fíngert og viðkvæmt, hafi margvíslegu hlutverki að gegna. Ekki síður tilfinningalegu en líkamlegu og vilja meina að þar sé komin sjálf tilfinningasían. Gollurhúsið er ekki beintengt hjartaveggnum en ver hjartað sannarlega hnjaski. Hefðbundin austræn læknisfræði segir að gollurhúsið gegni lífsnauðsynlegu hlutverki í víðum skilningi. Það geti vissulega bólgnað vegna sýkinga en að stífur brjóstkassi, hjartasláttartruflanir, eymsli og þung öndum geti einnig stafað af einskonar tilfinngabólgu í gollurhúsinu. Gollurhúsið er yin samkvæmt kínversku læknisfræðinni. Frumefni þess er eldur og litur bleikur, bæta þau indversku við. Helsta hlutverk gollurhússins er sannarlega verndun hjartans en í því búi líka einlægnin og hreinskilnin. Þ.e. ef við verðum reið í eign garð - t.d. vegna þess að við treystum um of - er það sagt bitna á gollurhúsinu. Það á líka við um þegar við erum undirgefin og hikandi. Hlustum ekki á “hjartað”. Sjúkdómurinn Percarditis þýðir bólgið gollurhús. Geri eitthvað af þeim einkennum sem nefnd voru hér að ofan gera vart við sig þykir best að minnka sýruna í líkamanum og draga úr streitu. Einnig er minnst á að bólgið gollurhús geti verið þess valdandi að fram í okkur brjótist allskyns ofnæmi. Samkvæmt indversku fræðunum er alltaf meiri hætta á bólgum í líkamaum ef pitta dosan (eldur & vatn) fer úr jafnvægi, þ.e. ef við verðum of heit og súr. Ef vata dosan (loft & eter) fer úr skorðum verðum við stíf. Ef bjúgsöfnun er hins vegar í kringum hjartað má gera ráð fyir því að kafað (jörð og vatn) sé í ójafnvægi. Þó er kafa dosan sögð best fyrir gollurhúsið (nema ef um bjúg er að ræða) því hún dregur bæði úr hita og stífni. Nokkur góð ráð fyrir gott gollurhús: Dragðu úr pittaríkri fæðu í nokkra daga. Slepptu sítrus, sterkum og steiktum mat, kjöti, tómötum, jarðhnetum, beiskum mat og jafnvel belgávöxtum. Farðu þér hægt. Ekki ýta sjálfri/um þér út á ystu nöf. Horfðu á hafið og njóttu náttúrunnar. Dragðu eins og þú getur úr því sem veldur þér streitu. Vertu góð/ur við þið sjálfa þig. Sjálfskærleikur er stórlega vanmetinn (hann á ekkert skylt við sjálfsvorkunn). Að fólk tali niðrandi um sjálft sig, jafnvel ómeðvitað, og hlusti ekki á hjartað er ótrúlega útbreitt mein. Borðaðu meira af fæðu sem er rík af kafa. Hér er átt við lífrænar mjólkurvörur , kakó, sjávarfang, agúrkur, melónur og sæta ávexti, eins og mangó, banana og ber. Ef þú ert með bjúg eða umfram vökva er ágætt að auka vataríka fæðu. Það gerir maður með hráfæði, heilum kornum, spírum, fræjum og öllu því sem kallast herpandi fæða. Það á líka við um sítrónur og grænt te. Svo er það þetta fíngerða sem er jafn mikilvægt og allt hitt. Taktu bleika litinn inn í líf þitt og klæddu þig í mjúkar flíkur úr náttúrulegum efnum. Bleikar rósir gera líka sitt gagn. Líka mjúkur ilmur og mjúkar hreyfingar. Mýkt í öllum skilningi. Sæktu í félagsskap fólks sem er ríkjandi kafa. Það eru gjarnan þeir sem hafa smitandi rólegt lundafar. Ps: Það má vera að líkamlegi púlsinn sé í hjartanu en sá andlegi er sagður slá í gollurhúsinu. Það má líka velta því upp hvort bleika hjartað sem er á mörgum Kristsmyndum sé ekki fremur vísun í gollurhúsið en sjálft hjartað. Heimildir m.a.: Health And Consciousness Through Ayurveda And Yoga eftir Dr Nibodhi Haas.

Flökkutaugin (vagus taugin) er lengsta og mikilvægasta heilataugin sem á upphaf sitt í botni höfuðkúpunnar og liggur í gegnum allan líkamann. Hún hefur þannig áhrif á öndunina, meltinguna og taugakerfið. Gjarnan er litið á hana sem “umferðarstjórnandann”, þar sem flökkutaugin hefur áhrif á alla mikilvægustu þætti líkamstarfsemi okkar. Andardrátt, hjartslátt, meltingu sem og hæfileika okkar til að upplifa, vinna úr og fá botn í reynslu okkar. Þetta er allt beintengt við flökkutaugina. Nú eru vísindamenn líka farnir að nefna flökkutaugina samkenndartaugina.

Umræðan um mikilvægi glútamíns hefur verið mikilvæg. Reynslumiklir næringarþerapistar mæla gjarnan með L-glútamíni (sem er inntökuformið á glútamíni) sem fyrstu hjálp þegar meltingin er stöðugt að angra fólk. Þeir sem kafa dýpra vita að ef meltingin er í umtalsverðu ójafnvægi duga meltingargerlar, vítamín og bætiefni ekki alltaf til.   Fyrst þarf að græða upp ristilinn og meltingarkerfið í heild sinni. Það á L-glútamín svo sannarlega stóran þátt í að gera. Það áhugaverða við þessa mikilvægu amínósýru er að um leið og hún græðir ristilinn, róar hún hugann og slær á sykurþörf. Það kemur heim og saman við hugmyndir marga um að vitið og hugrekkið (gut) búi í meltingarveginum. L-glútamín (eða glútamín) er semsé stórmerk amínósýra. Ekki bara fyrir meltingarfærin heldur líka fyrir ónæmiskerfið og eðlilega starfsemi vöðvafrumnanna. Glútamín er m.a. næringarefni fyrir frumulíningu innyfla. Án þessa efnis myndu vöðvarumur líkamans tærast upp. Miklar líkamsæfingar, bólgur, bjúgur, uppskurður og fleiri þættir geta gengið á glútamínforða líkamans. Glútamín eykur einnig myndun andoxunarefnis allra andoxunarefna, eða glútaþíons sem er m.a. öflugast þeirra andoxunarefna sem draga úr hrukkum. Efnið sem límir okkur sama Amínósýrur eru byggingarefni líkamans, í raun það sem gefur okkur form og “límir” okkur saman. Talað er um að 22 tegundir amínósýra séu í náttúrunni. Samkvæmt gamalli hefð hefur þeim verið skipt í tvo flokka; þær sem eru lífsnauðsynlegar og þær sem eru það ekki. Þær sem eru ekki lífsnauðsynlegar verða til í lifrinni úr próteinum í fæðunni og ekki er talin þörf á að neyta sérstaklega. Þær lífsnauðsynlegu myndast hins vegar ekki lifrinni og því er nauðsynlegt að að fá þær úr fæðunni. Til þessa hefur glútamín ekki verið skilgreind sem lífsnauðsynleg amínósýra. Nýlegar rannsóknir gefa þó vísbendingar um að hún sé mikilvægari fyrir lífsgæði okkar en áður var talið. Líklega lífsnauðsynlegasta ekki lífsnauðsynlega amínósýran. Sérstaklega fyrir þá sem eru undir miklu líkamlegu og andlegu álagi, eða nútímafólk, og líka fyrir þá sem stunda líkamsrækt af kappi. Hér eru nokkur dæmi um hvað glútamín gerir fyrir okkur: Orka fyrir heilann: Glútamín krossar auðveldlega yfir blóð/heila tálma og umbreytist í glútamic sýru í heilanum. Sem lykil taugaboðefni heilans eykur glútamín vitsmunalega getu okkar, skerpu. Um leið slær það á þörf okkar fyrir orkugjafa eins og sykur, eða einföld kolvetni. Heilsa þarmanna: Glútamín er afar sterk og mikilvæg uppspretta orku fyrir frumurnar í meltingarvegium. Þarmanir og slímhúð þeirra bregðast einkar vel við glútamíni sem endurnýjar og viðheldur slímhúðinni innra með okkur. Með því að þétta ristilinn með hjálp glútamíns er minni hætta á að stórar sameindir fari út í blóðið og valdi okkir allskyns óþægindum og ofnæmum. Streita og áföll: Þegar við erum undir miklu álagi raskast jafnan efnaskipti líkamans. Við það verður svokölluð frálífun sem þýðir að vefir líkamans byrja að brotna niður. Þannig kallar aukin streita, íþróttaálag og meiðsl á meira glútamín (ekki sykur). Glútamín viðheldur vöðvum undir álagi og kemur í veg fyrir niðurbrot þeirra. Hreinsun lifrar: Glútamín er eins og ferja fyrir köfnunarefni og dregur úr óhreinindum og ammoníaki í lifur. Lifrin þarf líka glútamín til að geta framleitt hið merka glútaþíon. Ónæmiskerfið: Einnig hefur verið sýnt fram á að glútamín örvar lymphocytes, ohagocytes og mótefnið IgA sem heldur óvelkomnum bakteríum í skefjum. Bent hefur verið á mikilvægi glútamíns, en þó einkanlega glútaþíons sem virðist eiga stóran þátt í að koma í veg fyrir eina skæðustu ógn samímans sem eru sjálfsofnæmisjúkdómar og skaðleg ónæmisboðefni (sjá nánar um glútaþíon neðar). Íþróttir – þannig getur glútamín haft mikilvæg og góð áhrif fyrir þá sem stunda íþróttir og eru undir miklu andlegu og líkamlegu álagi til að vernda ónæmiskerfið. Verkir – rannsóknir hafa líka sýnt að glútamín er næstum jafnöflugt og phenybutazone (sem er svipað aspiríni) til að draga úr verkjum, bólgum og bjúg. Í stuttu máli: Glútamín hindrar niðurbrot vöðva vegna álags og íþróttaiðkunnar, hjálpar líkamanum að verjast streitu, dregur úr þyngslum, ýtir við hreinsun lifrar, græðir lekan ristil, sár í munni, maga og bólgur í meltingarvegi og ristli. Talið lina áhrif Croh’ns og iðrarbólgu eða IBS. Flýtir fyrir að við gróum sára okkar eftir skurðaðgerðir. Og það sem meira er; skerpir vitsmunalega getu okkar og minnkar sykurþörf, sem er mjög áhugavert samhengi. Gott er að taka glútamín með flavónóíðum, eins og greipaldinkjarnaþykkni, quercetini og blaðgrænu til þess að græða ristilinn. Glútaþíón dregur mest úr hrukkum allra efna Glútaþíon (glutathione) er að segja má drottning allra andoxunarefna, stundum kallað æðsta andoxunarefnið. Glútaþíón er svokallað þrípeptíð sem er að finna í hverri einustu frumu líkamans og það efni sem dregur mest úr hrukkum og fínum línum í húðinni. Það örvar kollagen sem byggir upp húðina og verndar líka lifrina. Það sem greinir glútaþíon frá öðrum andoxunarefnum er að það er svokallað innanfrumuefni og hefur þá sérstöðu að hámarka nýtingu annarra andoxunarefna eins og C og E-vítamína, Q-10 og margt bendir til að þau auki einnig upptöku D-vítamíns í líkama okkar. Umfram allt er glútamín besta uppspretta glútaþíón en það er líka að finna í vel unnu mysupróteini, hráu spínati, kartölfum, aspas, avókadói, blómkáli, valhnetum, tómötum, túrmeriki og mjólkurþistli. En ein allra besta uppsprettan glútaþíons er L-glútamín frá Virdian sem fæst í Systrasamlaginu. Ps: Skortur á amínósýrum er algengari hjá konum en körlum því þær borða almennt minna prótein en karlar. Og mjög mikilvægt, takið alltaf glútamínið inn í dufti og EKKI með mat. Heimildir m.a: Optimum Nutrition for the Mind. Höf: Patrick Holford. Útg: Basic Health Publication, INC. 2004 Um glútamín og glútaþíon: http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2010/04/10/can-you-use-food-to-increase-glutathione-instead-of-supplements.aspx    

Lifrin sér um að qi orkan renni ljúflega í gegnum líkamann en sérhver truflun á því flæði bitnar ekki bara á lifrinni heldur líka öðrum hreinsunarlíffærum. Stöðnun á flæði qi/lífsorkunnar, prönunnar skv Ayurveda, truflar m.a. flæði tilfinninganna og kallar fram pirring og jafnvel reiði. Og öfugt; reiði og pirringur geta stoppað flæði qi/lífsorkunnar með ýmsum afleiðingum. 

Beta glúkan er sannkallað orkuver þegar kemur að því berjast við vírusa og hressa upp á ónæmiskerfið, sérstaklega af völdum likamlegs og andlegs álags. Dagleg notkun Beta glúkans getur dregið úr hættu á sýkingu í efri öndunarvegi. Í Beta glúkani eru virk efni sem finnast m.a. sveppum og korni eins og byggi og höfrum. Beta glúkan vinnur með stóru átfrumunum (sem gleypa gerla og aðskotaefni og virkja ónæmiskerfið). 1,3-1,6 Beta glúkan myndar þyrpingu í kringum viðtaka á ónæmsfrumum (þ.e. macrophages og neutrophils) og virkja þær til varna. Þetta er í raun bráðsniðugt ferli því ónæmisfrumurnar virkjast ekki nema þegar þær komast í tengsl við örverur. Það þýðir að flókið ónæmiskerfið virkjast ekki nema í þessum tengslum sem er betra fyrir þá sem eru t.d. með sjálfsofnæmissjúkdóma. Nokkrar rannsóknir vísa til að dagleg inntaka á 1,3-1,6 Beta glúkani getur dregið úr sýkingum í efri öndunarfræum (URTis) sem gjarnan er af völdum vírusa. Í hópi kvenna sem voru undir álagi skilaði 350 gr 1,6 Beta glúkani á dag 10% vs 29% meiri bata í efri öndunarvegi á 12 vikum og líka almennt betri heilsu, vellíðan, betra geði og meiri orku í sambanburði við hóp sem tók inn lyfleysu.1 Önnur rannsókn sem gerð var á konum og karlmönnum undir álagi og stóð í 4 vikur sýndi að inntaka á 250 mg af 1,3-1,6 Beta glúkani sýndi minni sýkingu í efri öndunarvegi, betri almenna heilsu, meiri lífsorku, minni spennu og þreytu.2 Dagleg inntaka á 1,3-1,6 Beta glúkani getur líka dregið úr sýkingum hjá fólki sem er undir líkamlegu álagi vegna mikilla æfinga. Samanborið við þá sem fengu lyfleysu dró verulega úr kvefi og flensu, eða um 37% hjá þeim sem tóku inn 250 mg af 1,3-1,6 Beta glúkani eftir að hafa tekið þátt í maraþoni.3 Þess má geta að Beta glúkan sem finnst í höfrum er vatnsleysanlegt og í raun svo magnaðar trefjar að þær stjórna því hvernig kolvetnunum er skammtað út í blóðið. Beta glúkan trefjarnar hægja í raun á skömmtunarferlinu og færa líkamanum jafna og góða orku yfir lengri tíma. Eiginlega bestu orku sem hugsagst getur, að magra mati. Beta gúkan er þess vegna frábær leið til að hressa upp á ónæmiskerfið og getur virkjað líkamann til að vinna betur gegn örverum. Sjá Beta glúkan frá Virdian. Sjá flensupakkann frá Virdian sem inniheldur Beta glúkan og C-vítamín. Heimildir: 1 Talbott SM, Talbott JA. Baker's yeast beta-glucan supplement reduces upper respiratory symptoms and improves mood state in stressed women. J Am Coll Nutr. 2012 Aug;31(4):295-300. 2 Talbott S, Talbott J: Beta 1,3/1,6 glucan decreases upper respiratory tract infection symptoms and improves psychological well-being in moderate to highly stressed subjects. Agro Food Ind Hi Tech 21:21–24, 2010. 3 McFarlin BK, Carpenter KC, Davidson T, McFarlin MA. Baker's yeast beta glucan supplementation increases salivary IgA and decreases cold/flu symptomatic days after intense exercise. J Diet Suppl. 2013 Sep;10(3):171-83.  

Lífræna regnbogasilungsolían frá Virdian hefur algerlega slegið í gegn enda eina sinnar tegundar í heiminum. Þessi regnbogasilungsolía á uppsprettu í vatnasilungi sem kemur úr ósnortinni lífrænni danskri ferksvatnsuppsprettu. Um regbogasilungsolíuna er áhugavert að upplýsa að vinnsla hennar hefur engin áhrif á lífríki vatnsins sem fiskurinn er veiddur í. Vistsporin er líka færri en gengur og gerist enda fiskurinn veiddur og unnin á saman stað. Framleiðslan byggir því á grænum stöðlum og ferskvatnsuppsprettan tryggir fullkomna gæðastýringu á umhverfisþáttum. Síðan fara fiskflökin að sjálfsögðu í matargerð til bestu veitingastaða á Norðurlöndum og annað sem til fellur er notað sem næring í lífrænan búsakap. Við hreinsun á fiskiolíum er gjarnan notast við bleikiefni, efni til að eyða lykt, gerisneyðingu og eimingu sem raskar náttúrulegum fitusýrum fisksins. Því er frábært að sjá hvernig með metnaði og hugviti má auka gæði góðrar næringu. Útkoman er að fitusýrurnar eru seldar í neytendaumbúðum eins og þær koma fyrir í fisknum. Regnbogasilungsolían frá Virdian er lífrænt vottuð af Soil Association, sem er eitt virtasta vottunarmerki heims. Olíunni er tappað á flöskur á innan við klukkustund eftir vinnslu. Niðurstaðan er lífræn jómfrúar regnbogasilungsolía. Semsé frábær uppspretta fitusýra. Og þar sem ferksvatnið er laust við eiturefni og þungamálma skilar það ennþá meiri gæðum. Því eins og gefur að skilja er ekki hægt að votta sjávarafurðir almennt vegna mikillar mengunar hafsins. Heilsugæði góðrar fiskiolíu: Eins og flestir vita er vönduð fiskiolía uppspretta lífsnauðsynlegrar næringar sem geta unnið gegn ýmsum krónískum sjúkdómum. Góð fiskiolía er einstök uppspretta omega 3, einómettaðra fitusýra, (ω-3 PUFA), eicosapentaenoic sýru (EPA) og docosahexaenoic sýru(DHA). Við neyslu frásogast ω-3 PUFA strax frá meltingarveginum inn í frumuhimnurnar þaðan sem hún sinnir allskyns mikilvægum hlutverkum, þar með talið breytingum í frumumhimnum, genatjáningu, hjarta- og æðum, ásamt þvi að draga úr bólgum 1. ω-3 PUFA gegnir mörgum mikilvægum hlutverkum sem m.a. snúa að kynheilbrigði, þungun, brjóstagjöf, jafnvægi á blóðsykri, hjarta- og æðasjúkdómum, heilbrigði liða og húðar, vitsmunum, ofvirkni og athyglisbresti. Í síðari tíma rannsóknum hefur komið fram mikill skortur á omega 3, einómettum fitusýrum í mataræði nútímamannsins á meðan ofgnótt er af omega 6. Það ýtir undir marga sjúkdóma þar með talið bólgusjúkdóma 2.  Vönduð omega 3, íkt og er að finna í regnbogasilungsolíunni sem neytt er reglulega getur dregið úr þessarri þróun og rétt af hlutföll sem eiga að vera 2 á móti 1, (2 af omega 3 og 1 af omega 6), en ekki öfugt. Hér eru nokkur áhugaverð dæmi: Hjarta- og æðaheilsa. Tengsl eru á milli neyslu á ω-3 PUFA og hjarta- og æðaheilsu í 25 vísindalegum rannsóknum. Þar kemur fram að skortur á ω-3 PUFA, sérstaklega í formi DHA, var tengd hættu á kransæðasjúkdómum. 3 Fjölmargar rannsóknir styðja að neysla fiskolíum í formi bætiefnist verndar okkur gegn hjartasjúkdómum. Geðheilsa – Skortur á ω-3 PUFAs og mikið mangn ω-6 vs ω-3, eða öfugt hlutfall omega 3 og 6 hefur verið tengt allskyns geðrænum vandamálum. Omega 3 hefur mikil áhrif á mannsheilann og leikur lykilhlutverk í virkni tauga, þar með talið viðheldur hún himnum taugunga, heilbrigðum taugaboðum, nægum taugavökva og sveigjan- og teygjanleika, að auki myndun rafvirkni tauga og frumuviðtaka. 4 Verkir og bólgur- Rannsóknir á mönnum hafa sýnt að of mikil neysla á omega 6 í formi ω-6 PUFA ríkra grænmetisolía eykur framleiðslu cytokine sem veldur bólgum í líkamanum. Á meðan ω-3 PUFA ríkar fiskiolíur draga úr bólgum í líkamanum. Þessar miklu bólgur stafa af vestrænni fæðu sem inniheldur hátt omega 6 og lágt í omega 3 ýta. Þannig samsett fæða ýtir undir króníska sjúkdóma sem eru flokkaðir eru sem bólgur, verkir og sem sálfsofnæmissjúkdómar. 5 Vandaðar fiskiolíur geta leiðrétt þetta ójafnvægi og dregið úr verkjum og bólgum. Undir þetta falla m.a. liðagigt, bólgur í meltingarfærum, lupus, slímkröm, astma, ofnæmi, sóríasis, MS og offita. 6 Húðheilsa. Sýnt hefur verið fram á að bæði EPA og DHA draga úr skemmdum af völdum skaðlegra geisla sólarinnar (UV) og bólgum í húðfrumum. 7 Krónískt bólguástand liggur að baki sóríasis og exemi. Inntaka á ω-3 PUFA dregur úr því. 8  Það liggja svo bæði faraldsfræðilegar og klínískar sannanir að baki þvi að ω-3 PUFA ríkar fiskiolíur draga úr unglingabólum. 9. Heilsa barna: Niðurstöður rannsókna sýna að skortur á ω-3 PUFAs og/eða hátt hlutfall ω-6 vs ω-3 leika stór hlutverk í þróun margvíslegra vandamála, eins og einhverfu, ADD/ADHD, sykursýki 1 í börnun, offitu, endurteknum sýkingum í eyrum. 10. Sem fyrirbyggjandi aðgerð dregur inntaka á fiskiolíu á meðgöngu úr áhættu á ofnæmum í ungabörnum og síðar á ævinni. 11. Þetta er bara brot af því sem góð og vönduð ω-3 PUFAs úr fiskiolíu hefur áhrif á. En það áhugavert að upplýsa að fátt slær meira á sykurþörf en næringarrík olía sem fyllir gjarnan í “tómarúmið.” Lífræna regnbogasilungsolía fæst bæði fljótandi og í hylkjum. Sjá nánar hylkin. Sjá nánar fljótandi regnbogasilungsolíuna. Óhætt er a segja að breska bætiefnafyrirtækið Virdian sé eitt mest skapandi í sínum geira í dag. Til vitnis um það er fjöldi verðlauna og viðurkenninga fyrir frumlegar og vandaðar vörur. Á síðustu árum hefur þeim hlotnaðist þeim m.a. hlotnast viðurkenningar fyrir bestu heilsudrykkina á Natural & Organic, bestu olíurnar og bestu vítamínblöndurnar á stærstu evrópsku heilsusýningunni og var líka valið fyrirtæki ársins á sömu kaupstefnu.

Nú þegar VETUR konungur er ríkjandi finnum við mörg hver fyrir óþægindum í skrokknum og þoku í hausnum. Líkt og náttúran erum við manneskjurnar í öðrum takti yfir vetrartímann en að vori eða sumri. Við verðum gjarnan sveiflukenndari í skapi, eins og vindar vetrarins, stífari í skrokknum, blúsaðri og flensurnar ná okkur frekar. Frá sjónarhorni Ayurveda á þetta sér ofureðlilegar skýringar. Minni birta hefur áhrif á prönuna okkar, eða sjálfa lífsorkuna. En um leið eiga indversku lífsvísindin svar við orkuleysinu, stífleikanum og skammdegisdepurðinni og hafa lengi átt. Svarið liggur í vatajurtinni ashwagandha sem er sögð lækka kortisólið,  koma jafnvægi á skjaldkirtilinn, skerpa einbeitingu og draga úr bólgum og löngun í sætu. Ashwagandha er þekkt sem jafnvægisjurt jóganna og aldrei vinsælli en einmitt núna. Aswghandha fæst í Systrasamlaginu og líka í netsölu. Smelltu hér.

Blár matcha byggir tilvist sína á blómi sem kallast Butterfly Pea Flower og á sér langan sögu.

Líkt og þegar fitan hvarf svo gott sem úr mataræði okkar munaði mjóu að kornið hyrfi líka. Sem betur fer rataði sannleikurinn aftur til fólksins og kornið í hinum ýmsu myndum fær aftur að njóta sín á matardisknum. Vísindi nútímans hafa sannað að kornið er okkur lífsnauðsynlegt. Eitt af þeim allra mögnuðustu, sem næstum varð undir í kornfóbíunni, er hið kærkomna hafrakorn, sem er líklega einn magnaðasti orkugjafi náttúrunnar og styður að hafragrauturinn á ennþá mikið erindi. Þegar við mörg hver hugsum um hafragraut kemur Skotland upp í hugann. Í það minnsta skoski hafragrauturinn (Scottich porridge). En hugurinn leitar líka til villtra rauðra hafra, tegundar sem vex víða í Afríku, Ástralíu og Asíu, þeirra sem upphaflega voru notaðir í lækningaskyni. Annars þrífast hafrar best í temrpuðu loftslagi Evrópu. Þar sem sumardagarnir eru langir, loftslag kalt og mikil rigning. Mikil rigning gerir það að verkum að hafrarnir þrútna út með náttúrulegum hætti og ná að mynda bústna gullna hafra. Í samaburði við annað korn eru hafrar mjög mjúkir. Þeir innihalda mikið beta-glúkan, efni sem losnar úr læðingi þegar þeir eru lagðir í bleyti. Efnið sem gefur þeim þessa einstaka og nánast rjómakenndu áferð. Áferðin færir þeim líka sætleika sem minnir um margt á dökka bragðið af hlynsírópi. Það eru margar aðferðir til að uppskera og vinna hafra. Þegar hýðið hefur verið fjarlægt situr kornið eftir. Það eru þessir heilu og ósnortnu. Þeir eru mjög vinsælir og í raun útbreiddari en valsaðir eða malaðir. Flögur sem við þekkjum sem haframjöl er kornið sem búið er að vinna í smærri einingar og fást ýmist fínir, grófir eða miðlungs malaðir. Til búa til hinn hefðbundna skoska hafragraut er notast við hafraflögur. Þær eru hægsoðnar í vatni og sjávarsalti og mikilvægt er að hræra í grautnum með spurtle (viðarsprota) réttsælis. Í þeim flokki (og öðrum) er keppt á Golden Spurtle sem er hið eina sanna HM í hafragrautagerð sem fer fram í skosku hálöndunu ár hvert í október. En við systur tókum einmitt þátt í Golden Spurtle í 2017 með afar góðu árangri. Mest framleiddu hafrarnir í heiminum í dag eru hins vegar valsaðir hafrar, eða hafraflögur þar sem “júmbó” kornið hefur verið valsað í flögur. Þá er búið að margvinna hafranna, þ.e. þeir eru fyrst skornir og síðan valsaðir. Það er hins vegar nýrra undir sólinni að notast haframjöl til að baka úr, eins og kex og kökur og fleira til.   Hafrar gefa bestu orku sem hugsast getur! Hafrar eru í raun undursamlegt korn. Ríkir af trefjum, járni og steinefnunum magnesíum og sinki. Allt sem heldur líkama okkar gangandi og góðum. Beta glúkanið í höfrunum er vatnsleysanlegt og svo magnaðar trefjar að þær stjórna því hvernig kolvetnunum er skammtað út í blóðið. Þær hægja í raun á skömmtunarferlinu og færa líkamanum jafna og góða orku yfir lengri tíma. Eiginlega bestu orku sem hugsagst getur. Þetta einstaka ferli er í raun andsvar við öllu því sem nú er að gerast í mataræði nútímamannsins og hefur valdið okkur miklum vandræðum og jafnvel heilsubresti. Þessar einstöku trefjar draga einnig úr fitusöfnum í líkamanum. Í ljósi alls þessa styrkja (helst ekki of mikið unnir) hafrar ónæmiskerfið og auka hæfni þess til að vinna gegn sýkingum og slæmum bakteríum. Glópulín er prótein sem aðeins er að finna í hafragrjónum í jurtaríknu. Það er einstakt og sama prótein og er að finna í kjöti, mjólk eða fiski. Hafrar lækka kólesteról og draga úr blóðþrýstingi og minnka þannig þrýsting á hjartavöðvann. Hafrar eru glútenlausir frá náttúrunnar hendi en geta smitast af öðru glútenríku korni ef þeim er t.d. sáð í sama farveg og hveiti (sem er mjög algengt). Þeim getur líka verið spillt í gegnum mölunarferlið t.d. þegar þeir eru settir í gegnum mölunarvél sem einnig malar annað korn sem inniheldur glúten. Í lækningaskyni hafa hafrar líka verið notaðir á húð, til að draga úr t.d. exemi, í krem eða baðvatnið. Og ekki má gleyma að seyði af höfrum, gjarnan nefnt Avena sativa (sem þýðir hafrar) og er vinsælt náttúrulegt svefnmeðal. Hafrar eru í raun óendanleg uppspretta næringar og undursamlegra uppskrifta.  Það er ærin ástæðan til að borða t.d. hafragraut daglega og jafnvel sem snakk fyrir svefninn. Gaman er að segja frá því að alþjóðlegur dagur hafragrautsins er 10. október ár hvert.

Nú þegar fjölmargar vísindalegar rannsóknir styðja að hugleiðsla getur auðveldlega dregið úr daglegi streitu, fært okkur innri frið og bætt líkamlega og andlega líðan okkar, er ekki svo galið að skoða nánar hver áhrifin geta verið og nefna dæmi um hvernig hægt er að hugleiða með lítilli fyrirhöfn, líka þegar við þurfum mest á því að halda. Hugleiðsla er til í ýmsum myndum og á rætur í flestum menningarsamfélögum.

Ef það er erfitt að vakna, ef þú hrynur í orku um miðjan dag, ert hvíldarlaus á kvöldin og glaðvakandi þegar þú átt að sofna? Samkvæmt Ayurveda lífs- og jógavísindunum er lykillinn að góðum degi sá að lifa í takt við náttúruna. Í bókstaflegri merkingu og samkvæmt orkuflæði okkar þýðir það; að vakna áður en sólin rís og sofna þegar sól sest. Getur verið smá vandamál hér á landi, en engu að síður rútína sem nær að viðhalda jafnri og góðri orku frá morgni til kvölds. Ayurveda mælir með föstum siðum kvölds og morgna sem sameiginlega eru nefndar dinacharya. Þessi margra alda gamla rútína sem margir nota enn þann dag í dag (því hún virkar) er hönnuð til að gefa ykkur ró, skerpu og notalega orku fyrir hugleiðslu og jóga. Og í raun fyrir öll þau verkefni sem við þurfum að takast á við frá degi til dags. Margir sem ná að halda þessarri einföldu rútínu vitna um að þeir fari átakalaust eða –lítið í gegnum daganna og geti almennt sinnt starfi sínu með natni og í fókus. Líka sem foreldrar sem og í öðrum lífsins verkefnum. Hlutstaðu á líkamann þinn, segir í Ayurveda, því hann er miklu klárari en hausinn á þér. Til þess að komast á réttu slóðina hafðu rútínuna samkvæmt einföldum Ayurveda hefðum. Morgunrútínan byggir á því sem er orkugefandi og á hreinsun. En einnig á að kyrra/stilla skilningavitin og auka núvitund. Kvöldrútínan snýr að því að vinda ofan okkur svo við náum slökun og friðsælum svefni. Hreyfingar í anda jóga asanas og hugleiðsla eru lyklar að skráargati dinacharya. Íhugaðu að gera asana (sem eru jógahreyfingar til að auðvelda okkur hugleiðslu) á hverjum morgni fyrir morgunmat og síðan hugleiðslu á morgnanna og kvöldin. Gott er að byrja á einum degi í einu. Til að byrja með er gott að hefja daginn á einni eða tveimur æfingum eftir þínu höfði svo bæta við sig eftir sem hentar og tími vinnst til. Og vitið þið til að með tímanum er hætt við því að þið viljið ALLS ekki sleppa úr degi. Líklegt er að ykkar Ayurveda rútína verði jafn sjálfsögð og sá háttur að bursta tennurnar á hverjum degi. LJÓMAÐU - MORGUNRÚTÍNA AYURVEDA Samvæmt Ayurveda eru stundirnar fyrir sólarupprás vata. Það er í raun afar fíngerð orka sem gerir okkur allt auðveldara, m.a. bara það að komast út úr rúminu. Já, prófið bara. Það að vakna fyrir sólarupprás gefur ykkur tindrandi orku sem endist út daginn. Á hinn bóginn, ef þú vaknar eftir sólarupprás tekur kafa orkan við en kafa er þung jarðarorka og þá er líklegra að við verðum silalegri það sem eftir er dags. Það er líka rólegra að vakna á vata tíma og mun þægilegra að hugleiða, þó ekki sé nema í 10 mínútur. TUNGUSKAFAN OG SÍTRÓNAN Þá er komið að tungusköfunni. Hún er í raun einfalt tól sem gerir mikið gagn. Yfir nóttina safnast það sem kallað er “ama” á tunguna en það eru samkvæmt Ayurveda eiturefni sem geta ýtt undir veikindi og eða sýkingar. Þetta er í raun afar einföld aðgerð sem auðvelt er að venja sig á. Og svo er bara að tannbursta sig. Síðan er komið að því sem við þekkjum mörg hver mætavel: Það er að fá sér ½ sítrónu út í volgt vatn áður en þú borðar nokkuð annað. Sítrónudrykkurinn hreinsar nýrun og meltingaveginn og ýtir undir “agni” eða eldinn/brunan í meltingaveginum. NUDDAÐU LÍKAMANN UPP ÚR HEITRI OLÍU! Nú er komið að því að nudda líkamann. Gerðu það alltaf þegar þú getur. Helst á hverjum morgni. Gefðu þér 10 mínútur. Ayurveda mælir með olíu fyrir þína líkams- hugagerð, sem hentar líka öllum týpum (vata, pitta og kafa). Hitaðu olíuna, t.d. undir heitri bunu, eða í potti, en ekki um of. Nuddaðu þig hátt og lágt áður en þú ferð í sturtu. Það er fátt notalegra en að nudda líkamann upp í heitri olíu. Vittu til. Byrjaðu á hársverðinum og taktu svo andlitið, hálsinn, axlirnar, hendurnar, handabökin og hendurnar með löngum hringlaga hreyfingum. Nuddaðu svo axlir og bak og síðan maga réttsælis. Nuddaðu einnig mjaðmir, rass, fætur, leggi og líka iljar, rist og tær og gerðu það vel. Því þar liggja margir mikilvægir taugaendar. Ef þú hefur tíma, á góðum degi (þú getur t.d. borðað á meðan í baðsloppnum) er gott að gefa húðinni 10 til 20 mínútur til að frásoga olíuna áður en þú ferð í sturtu. Ef þú vilt ekki setja olíu í hár eða andlit skaltu engu að síður nudda þau svæði. En þó er ekkert mál að ná olíunni úr hárinu. Galdurinn er sá að setja sjampó í hárið áður en þú bleytir það og nudda vel. Svo skaltu fara í sturtu og út í daginn. Héru olíurnar sem við mæltum sérstaklega með. VATA OLÍA. PITTA OLÍA, KAPHA OLÍA. AÐ VINDA OFAN AF SÉR - KVÖLDRÚTÍNA AYURVEDA Um leið og kvölda tekur (jú, jú við búum á Íslandi), dempaðu ljósin og dragðu fyrir eða nýttu þér skammdegið. Þá gefum við líkamnum og huganum merki um það að það sé að fara koma tími til að draga sig í hlé. Þar sem talsvert hefur breyst síðan þessi lífsvísindi þróuðust (þó alls ekki eins mikið og við höldum) segja nútímajógarnir að betra sé fyrir huga og líkama að sleppa því að horfa sjónvarp klukkustund áður en lagst er til hvílu. Að lesa eitthvað nærandi eða eyða tíma með fjölskyldu og vinum í ró og næði sé meira í anda Ayurveda. Og náttúrunnar. NOTAÐU KJARNAOLÍUR! Ef þú ert þreytt/ur er gott að láta renna í bað og setja í það róandi kjarnaolíur eða kveikja á kerti með góðum náttúrulegum slakandi ilmi, sem er líka gott að hafa jarðtengjandi. Dæmi um það eru lavender sem er róandi, vetiver sem er gjarnan notuð gegn streitu og ylang ylang sem er í senn rómantísk og róandi (fást lífrænar franskar í Systrasamlaginu ásamt olíum fyrir allar líkamsgerðir). Ef þú nærð að skapa róandi andrúmsloft og andar að þér ilmi býrðu líka til stemmningu sem heilinn mun smám saman festa í minni. ÓMÓTSTÆÐILEG FÓTANUDD! Fyrir svefninn er líka ákaflega gott að nudda á sér fæturnar og mörg dæmi um það að fólk sofi miklu betur ef það gerir það. Við mælum með því að fótanudd á kvöldin verði með fyrstu venjum þínum. Gott er að leggja áherslu á svokallaða marma punkta. Hér er góð skýringamynd og einföld: http://www.feel-good-goods.com.au/page2/page2.html Með því að nudda þessa punkta nærðu djúpri slökun á skömmum tíma. Notaðu aftur með olíu með jurtum fyrir þína líkams-hugargerð og hafðu hana volga eða heita. Ef þú vilt láta olíuna fara vel inn í húðina er gott að sofa í mjúkum bómullarsokkum. RÓANDI KVÖLDDRYKKUR! Fyrir svefinn er gott að fá sér heita lífræna mjólk með kardimommum eða múskati. En þetta eru krydd sem sannarlega bæta svefninn. En þar sem við vitum að margir drekka helst ekki mjólk er líka gott að fá sér kardimommur eða múskat í heitt vatn. OG SVO AÐ LOKUM: Það er líka mælt með því að ná sér niður með því að gera öndunaræfingar fyrir svefninn, hvort sem er fyrir eða eftir hugleiðslu. Mælt er með fáeinum mínútum í Nadi Shodhana. Hér er frábær lýsing á þessarri einföldu öndun sem færir okkur sannarlega ró og betri svefn: http://www.yogajournal.com/nadishodhanademo. Þessi hreinsunaröndun róar taugakerfið og orkustöðvarnar og kemur stöðugleika á hugann. Lokaðu hægri nös með hægri þumal. Andaðu inn í gegnum vinstri nös. Lyftu fingrinum af hægri nös og notaðu baugfingur til að loka vinstri nös og andaðu nú út um hægri nös. Andaðu því næst inn um hægri nös og settu svo þumalinn yfir, andaðu út um vinstri nös. Gerðu þetta 5 til 10 sinnum og svo er bara að halla sér og svífa sæll inn í draumaheima.  

Tunguskafan hefur verið þekkt tól í austrænum tannlækningum í mörg þúsund ár. Undanfarið hefur vísindaheimurinn glaðvaknað fyrir kostum tungusköfunnar. Ekki er langt síðan breskir og bandarískir tannlæknar sögðu tungusköfuna tvisvar sinnum mikilvægari en tannburstann.  Engin sérstök hefð er fyrir notkun tungusköfu á Íslandi. Það kann að breytast á næstunni þegar fleiri ná að kynnast kostum góðrar tungusköfu og víst er að vaxandi áhugi á jógafræðum hefur mikil áhrif. Tunguskafan er í raun einfalt tól sem virkar best þegar hún er úr einhverskonar málmi eða málmblöndu. Viska aldanna vitnar um að yfir nóttina safnist það sem kallað er “ama” á tunguna, eða eiturefni sem geta ýtt undir veikindi og/eða sýkingar. Þetta hefur m.a. lengi verið kennt í jógavísindunum. En skoðum málið betur með augum nútíma vísindanna: Dr. Nathan Bryan, sérfræðingur í sameindafræði og genarannsóknum við Baylor læknaháskólanum í Texas segir að regluleg notkun á tungusköfu ýti undir framleiðslu vinalegu bakteríanna sem örvi framleiðslu köfnunarefnis oxíðs (nitric oxíðs). Af hverju skiptir það máli? Köfnunarefnis oxíð hefur gríðarleg áhrif á virkni stofnfruma líkamns til hins betra. Hlutverk stofnfruma er að halda okkur ungum en þær blása nýju lífi í gamlar frumur. Semsé tungusköfun heldur okkur ungum. Kannski augljóst þegar grannt er skoðað: Tungan þekur nánast þriðjung munnsins. Yfirborð tungunnar er þakið litlum totum sem hefur verið líkt við þykkt teppi. Það gerir yfirborð hennar viðkvæmt fyrir rotnun, matarleifum og bakteríum. Sannað hefur verið að þessi kokteill sem safnast á tunguna getur orsakað andremmu, skán og tannskemmdir. Stílfað yfirborð tungunnar minnkar einnig bragðskyn. Hér er eru ennþá fleiri dæmi úr vísindaheiminum: “Bakteríkur á tungu orsaka andremmu í 80 til 90% tilfella.” Heimild: American Association for Dental Research. “Hreinsun tungu eftir að hafa borðað feitan, sterkan og klístraðan mat skiptir jafnmiklu máli og að nota svitalyktaeyði eftir sturtu.” Heimild: Dental Economics. “Tunguskafa dregur úr tannskemmdum. Skán sem innheldur Streptococci tífaldast á viku ef tungan er ekki hreinsuð.” Heimild: Journal of American Dentistry. “Tunguskafa dregur úr tannskemmdum við tannrót.” Heimild: Australian Dental Journal. “Tunguskafa endurræsir bragðlauka – færir okkur dýpra bragðskyn.” “Óhreinn munur finnur ekki fíngerða bragðið af matnum.” Heimildir: Journal of Prosthetic Dentistry. “Hreinsun tungu með tungusköfu bætir bragðskyn, sérstaklega af beisku og salti.” Heimild: Journal of Clinical Periodontology. Góð munnheilsa helst í hendur við almennt hreinlæti – hrein tunga er ekki undanskilin (aftur: hún þekur 1/3 af munni). Ástæðan: “Það dregur úr að skaðlegar bakteríur komist niður í maga og inn i blóðrás.” Heimild: Biomedcentra Oral Health. En kannski það allra allra mikilvægasta: "Hreinsun tungu dregur úr hættu á hjartasjúkdómum – vegna þess að það er samband milli lélegar munnheilsu, tannholdsvandamála og aukinnar hættu á hjarta- og æðasjúkdómum.” Heimild: British Medical Journal. "Tannholdsvandamál hafa verið tengd sykursýki, kransæðasjúkdómum og heilablóðföllum. Tungan er uppspretta meiriháttar lífríkis sem getur orsakað þessa sjúkdóma og hefur líklega almenn kerfisbundin áhrif.” Heimild: Dental Economics. "Léleg munnumhirða, notkun sýkladrepandi munnskols og sýklalyfanotkun geta drepið allar bakteríur í munni og hindrað framleiðslu köfnunarefnis oxíðs sem gerir sjúklinga útsettari fyrir CVD (hjarta- og æðasjúkdómum).” Heimild: News Medical Life Science (ágúst 2017) Dr. Nathan Bryan, Baylor læknaháskólinn í Texas, USA. Nú kunna margir að spyrja af hverju er ekki nóg að bursta tunguna með tannbursta? 1. Tannbursti nær ekki að hreinsa tunguna jafn djúpt og tunguskafa. 2. Vel hönnuð tunguskafa nær þangað sem tannbursti nær aldrei, sem er aftast á tunguna. 3. Þú kúgast ekki við notkun vel hugsaðrar tungsköfu. 4. Þú nærð daglega burtu 75% af slæma stöffinu sem safnast upp og veldur andremmu með notkun tungusköfu en aðeins við 45% með tannbursta. Niðurstaða klínískrar rannsóknir þess efnis var birt í hinu virta Journal of Periodontalogy. Önnur spurning sem oft vaknar er hvort munnskol dugi ekki til? Svarið er nei. Það drepur allar bakteríur. Líka þær góðu sem halda okkur heilbrigðum. HÉR er flott myndband um hvernig nota má tungusköfu. Áhugaverðustu tungusköfurnar í dag! Ps: William Osler faðir nútímalæknisfræðinnar á að hafa haft á orði að hrein tunga, skarpur hugur og skýr sjón væri frumburðarréttur okkar alla daga. Heimildir m.a. https://aap.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1902/jop.2004.75.7.1009?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed https://www.princedentalcare.com/are-toothbrushes-or-tongue-cleaners-more-effective/

Ilmvatn á sannarlega að vera gefandi í öllum skilningi, þótt því fari víðsfjarri í mörgum tilfellum. Nú má í fyrsta sinn hér á landi og í Systrasamlaginu EKTA ilmvatn unnið samkvæmt strangri franskri ilmvatnshefð með lífrænum innihaldsefnum, ilmvötn sem eru líka án eiturs og aukefna. Þau hafa nú þegar slegið í gegn í Systrasamlaginu. Þessi snjalla ilmvatnshönnun byggir á blómadropafræðum hins þekkta breska læknis Dr. Edward Bach, hvers hugmyndafræði snéri að því að fanga aðeins það dýpsta og fegursta úr hverri jurt, í þeim tilgangi að hafa jákvæð áhrif á líf okkar og líðan. Dr. Bach þróaði 38 tegundir af blómakrafti í þeim tilgangi að fyrirbyggja sjúkdóma sem rekja má til tilfinningalegs álags og langvarandi spennuástands. Eru droparnir notaðir í sinni tærustu mynd í frönsku Dr. Bach ilmvötnin í bland við hreina og gefandi ilmi. 8 TEGUNDIR fást að jafnaði í Systrasamlaginu: Nokkrar tegundir af þessum vönduðu ilmvötnum má nú fá í Systrasamlaginu. Þetta eru ilmvötn sem ýmist færa orku, hugrekki, ró, bæta svefn, hressa, auka skerpu, sjálfstraust eða samkennd, svo fátt eitt sé nefnt.  Ekta ilmvötnin eru Eau de Parfume n°1 –Présence og Eau de Pafrume n°2 Vivacité, DÉLICE(S) OG VOLUPTÉ(S). STYRKUR og JAFNVÆGI Hið fyrra eða Eau de Parfume ilmvatn n°1 Présencem gefur styrk, jafnvægi og innri frið. Í efsta lagi þess er m.a. vervein og bergsóley, í miðjunni rós og geitatoppur og í neðsta laginu eik og villieplatré, allt þekktar jurtir úr blómadropafræðunum. T.d. er gaman að geta þess að vervain er oft gefið þeim sem eru of stjórnsamir og kvíðnir eða börnum sem eiga erfitt með að slaka á. ORKUGEFANDI og ENDURNÆRIR: Í ilmvatni n°2, Vivacité, sem óvænt höfðar bæði til kvenna og karla, er hins vegar meira um við og krydd. Það er mjög orkugefandi og endurnærandi og í því má líka eygja von. Í efsta lagi þess er þyrnirunni og kornblóm, í miðjunni agnbeyki og hvít kastanía og í því neðsta lerki og mustarður, sem allt þjónar sterkum tilgangi. 2 NÝJAR ERU: Délice(s) mandarína & viður. Færir gleði og léttleika. Í efsta lagi Délice(s) eru moskusilmur (musk), bergamot, mandarína, sítróna og kóríander. Í miðjunni (hjartanu)eru appelsínublóm, fresía, te og jasmína. Í neðsta lagi eru sandalviður, moskusilmur, amber, sedrusviður og eikarmosi. Volupté(s) börkur & fjólur. Gefur sjálfsöryggi og dregur athygli annarra að þér. Í efsta lagi Volupté(s) eru greipaldin, bergamot, rós og sítróna. Í miðjunni (hjartanu) eru lofnarblóm (lavender), leður, fjólur og nerolí. Í neðsta laginu eru mosi, amber, moskusilmur (musk) og patchouli Einnig eru nokkrar tegundir Eaux de Toilette undir merkjum Dr. Bach sem eru lífrænt vottaðir af Ecocert. Þeir eru: Allégresse, sem nærir lífsþorstann og er hannað til að endurnýja orkuna Harmonie sem færir ró og jafnvel notalega tilfinningu. (UPPSELT hjá framleiðanda). Audace, sem eflir sjálfstraustið. Það er bara spurning eftir hverju fólk sækist sérstaklega. Hitt þó líka vitað að nefið, þetta magnaða skilningavit, lýgur sjaldan. Það er því kannski óþarfi að kynna sér nákvæmlega hvað hver ilmur gefur heldur láta nefið ráða för. Það kemur oftast heim og saman við hvað fólk er að fást og sækist eftir hverju sinni. Hrein og góð ilmvötn með heilandi blómadropum eru góð tíðindi í ljósi þess að upphaflega voru ilmvötn og allskyns ilmblöndur hannaðar með það í huga að vera gefandi ekki spilla. Það sem síðar gerðist er að allskyns kemískum efnum var blandað saman við ilmvötnin og margir stóðu eftir með óþol og jafvel bráðaofnæmi. Það er sem dæmi sorgleg staðreynd að í dag geta ilmvötn innihaldið allt 250 kemísk efni, sem sum eru talin krabbameinsvaldandi á meðan kannski önnur eru skaðlausari. Þótt menn, en þó einkum konur, noti kannski lítið magn daglega (í bland við allar hinar snyrtivörurnar) getur notkun þess 360 daga ársins sannarlega haft heilsuspillandi áhrif. Eða á sama hátt verið gefandi, kjósi fólk vönduð ilmvötn með heilnæmum jurtum og losi sig um leið við auka- og eiturefni. Sjá nánar Dr. Bach - dásamlega gefandi ilmvötnin í Systrasamlaginu.  

Sérfræðingarnir hjá Viridian hafa lagt mikið á sig til finna út úr því hvernig við getum losað okkur við eða minnkað sykurlöngun okkar til framtíðar. Eftir mikla rannsóknarvinnu varð niðurstaðan hárfín blanda króms, kanilsextrakts og alfa línólín sýru. Sú eðalblanda hefur m.a. slegið í gegn í Bretlandi. Og ástæðan? Jú, hún virkar. Og það á aðeins 7 dögum og jafnvel um alla framtíð. Nú má bæði fá 7 daga og 30 daga sykurhreinsun í netverslun Systrasamlagsins.

Nýrnahettuþreyta (orð sem margir læknar voru mjög lengi að meðtaka) er ein af heilsuógnum nútímamannsins og afleiðingar hennar eru margskonar. Í dag hafa allmargir sérfræðingar tengt nýrnahettuþreytu við afleiðingar áfalla (misalvarlegra, sem fleiri burðast með en margur gerir sér grein fyrir). Margir tengja nýrnahetturþreytu við þetta óendanlega orkuleysi og orkumissi. Birtingamyndin er þó líka tengd lágum blóðþrýstingi, vanvirkum skjaldkirtli, bólgum í líkamanum, lélegu ónæmiskerfi og hreinlega “burn out-i”. Það er vegna þess að adrenalínið eða “fight or flight” hormónið er fjarri því að vera eina mikilvæga hormónið í nýrnahettunum.   Aðeins um nýrnahetturnar! Nýrnahetturnar (einnig þekktar undir heitinu nýrill) sitja ofan á nýrunum. Þetta pýramídalagaða líffæri á sér tvær hliðar: hið ytra sem er nýrnahettubörkurinn og hið innra liggur mergur. Nýrnahettubörkurinn geymir þrjú mikilvæg hormón: Mineralocorticoids er hormónið sem ræsir nýrun. Þetta hormón stjórnar saltjafnvæginu í líkamanum og heldur utan um blóðþrýstinginn. Glucocorticoids er hormónið sem undurstúkan í heiladinglinum ræsir. Þessi hormón auka glúkósamagnið í blóði og stjórna umbreytingu fitu, próteina og kolvetna í orku, auk þess að leggja sitt af mörkum til að stjórna blóðþrýstingi og ónæmis- og bólguviðbrögðum líkamans. Gonadocorticoids er kynhormón. Þótt aðeins lítill skammtur af þessu kynhormóni sé geymt í nýrnahettuberkinum er það aðaluppistaða okkar eftir miðjan aldur, ef við erum ekki búnin að “brenna” þeim upp. Þetta er nokkuð skýrt: Við myndum ekki lifa lengi án þeirra hormóna sem framleidd eru í nýrnahettuberkinum. Nýrnahettumergurinn framleiðir svo tvö megin hormón: Epinephrine (einnig þekkt sem adrenalín): Epinephrine er “fight or flight” hormónið. Það eykur hjartsláttinn og blóðsykurinn og flýtir því að blóðið flæði til vöðva okkar og heila. Norepinephrine (einnig þekkt sem noradrenalinn): Norepinephrine vinnur með epinephrine. Orsök og afleiðing Í dag er þekkt að nýrnahettuþreyta stafar af nokkrum ástæðum: lélegum svefni, stöðugu streituálagi, gömlum áföllum, vegna umhverfismengunar, þungamálma, skjaldkirtilsvandamála (eða skjaldkirtilsvandmál vegna nýrnahettuþreytu), of mikils af örvandi efnum (áfengi, koffíni, nikótíni,sterum), ofþjálfunnar, og vegna sýkinga, einkum í öndunarfærum, t.d. af völdum flensu, bronkítis eða lungnabólgu (sem svo geta stafað af nýrnahettuþreytu).   Nýrnahettuþreyta lýsir sér aðallega með tvenns konar hætti: Annað hvort er sá sem af henni þjáist að eiga við hana hluta dags eða allan daginn og reynir þannig að notast við örvandi fæðu, efni eða hreyfingu til að halda út daginn. Hin einkenninn, sem eru ekki síður algeng, eru að þeir sem reyna að leggjast á eðlilegum tíma til hvílu á kvöldin, ná almennt ekki að sofna fyrr en seint og um síðir. Það er ekki fyrr en þeir ná að pissa sem þeir loks að slaka á. Ekki er þó víst að allir hafi veitt þessu athygli. Í verstu tilfellunum getur nýrnahettuþreyta sótt mjög harkalega að fólki. Það unnir sér engrar hvíldar og er ýmist stanslaust orkulaust eða sífellt að missa niður orkuna. Fyrir utan að vera sífellt að missa niður orkuna, er í dag talað um eftirfarandi sem almenn einkenni: Vanvirkur skjaldkirtill Minnkandi kynhvöt Veikara ónæmiskerfi Lágur blóðþrýstingur   Hvað er til ráða? Til eru nokkur öflug heilsuráð til að vinna bug á nýrnahettuþreytu. Fyrir utan að hægja á sér, stunda jóga, flot, hugleiðslu og almennt “self-compassion”, eða kærleik í garð sjálfs sín, eru nokkrar jurtir og vítamín sem geta hjálpa verulega til: Lakkrísjurtin er afar góð en ofast notuð með öðrum jurtum. Það er t.d. frábært að fá sér te með lífrænni lakkrísjurt til að halda orkunni uppi. Þetta er sérlega gott fyrir þá sem hafa gengið svo mikið á nýrnahetturnar að þær hafa jafnvel skaðast. Hitt er að lakkrísjurtin hækkar blóðþrýsting svo mikilvægt er að fylgjast með honum. Aftur á móti þar sem ein birtingamynd nýrnahettuþreytu er of lágur blóðþrýstingur er líklegt að hún komi mörgum að gagni. Gaman er að geta þess að í kínversku læknisfræðinni (sem er auðvitað byggð á indversku Ayurveda lífsvísindunum) er lakkrísjurtin flokkuð sem Qi tónik, eða lífsorkujurt.   Rhodiola (burnirótina) er adaptógen jurtin sem við systur þreytumst aldrei á að tala um. Hún fyrir líkamann í heild, eykur orku, styrkir líkamsvefi, bætir svefn, kemur jafnvægi á blóðsykurinn, er lifrarhreinsandi, bætir minnið og er góð fyrir taugakerfið og gegn kvíða   Tvær aðrar jurtir sem við viljum gjarnan einnig nefna eru Holy Basil, eða Tusli sem dregur úr myndun kortisóls, eflir ónæmiskerfið og lækkar blóðþrýsting. . Hin er Ashwagandha. Hún hefur þá töfra að auka T3 og T4 skjaldkirtilshormónin, koma jafnvægi á hormónabúskap líkamans og er Yang jurt, eða góð fyrir hreinsunarkerfi líkamans. En munum að stundum þurfum að gefa okkur tíma til að finna réttu jurtina sem hentar okkur. En það er þess virði.   B-vítamín blanda –einkum þó B5 vítamín vinnur gegn nýrnahettuþreytu. Flestir sem þjást af henni skortir B5 vítamín en ættu þó alltaf að taka inn öll B-vítamínin saman, því öll vinna þau saman sem eitt. Hafðu B-vítamín blönduna þína umfram allt vandaða og án allra aukaefna. Við getum sannarlega þar mælt við High Five B-vítamín blöndunni frá Viridian, en auk allra hinna B-vítamínanna geymir hún 200 mg af B5 vítamíni.   C-vítamín: Flestir vita orðið að C-vítamín leikur mikilvægt hlutverk í heilbrigðu ónæmikerfi, en það er ekki síður mikilvægt fyrir þreyttar nýrnahettur og jafnvel betra í félagi með öðrum lífsnauðsynlegum vítamínum.   Candída sveppasýking og almennt léleg meltingaflóra, er án efa helsta undirliggjandi mein Vesturlandabúa og mun ætíð og alltaf á endanum valda nýrnahettuþreytu (ásamt mörgum öðrum ófyrirséðum vandamálum). Ef þú finnur að nýrnahettuþreytan er að ná tökum á þér, er umfram allt gott hvílast og hreinsa meltinguna, taka inn meltingargerla og draga úr örvandi fæðu. Reyndu hvað þú getur til að minnka streituna í lífi þínu og jafnvel hugsa upp á nýtt hvernig þú hreyfir þig. Í stað þess að fara á hlaupabrettið, farðu út fyrir hússins dyr, helst út í náttúruna og náðu í jarðtengingu, eða láttu þig fljóta í sundlaugum landsins, sem er sérlega gott því nýrun stjórna vantsbúskap líkamans. Farðu í jóga. Hægðu á ferðinni. Hraðinn í lífi okkar hægir á upptöku næringarefna. Og fyrir þá sem eru mjög alvarlega á vegi staddir, þá bendum við þeim á að leita ráða hjá færum næringarþerapistum eða öðrum sérfræðingum. Mikilvægast að öllu er að taka þessu vandamáli alvarlega og fara að vinna í því, áður en það er um seinan.   ATH: Þessi grein birtist fyrst eftir systur 2014 þegar enn var mjög viðkvæmt að nota orðið nýrnahettuþreyta og burnout/kulnun var að komast í umræðuna. (Höf: Systrasamlagið).

Ertu með flensu, kvef, síhnerrandi og alltaf að snýta þér? Er hálsbólgan að hrjá þig eða bara almennur slappleiki? Orkuleysi?  Margir glíma um þessar mundir við einhverja útgáfu af í að minnsta orkuleysi. Þá er gott að vita að jógafræðin búa yfir mögnuðum ráðum sem geta létt fólki lífið og flýtt upprisu. Margar aðferðanna hafa vísindin þegar bakkað upp. En á meðan hin virta læknavísindastofnun Mayo clinic ráðleggur mikla vatnsdrykkju sem komi í veg fyrir ofþornun og losi um stíflur leggja hin fornu Ayurveda lífsvísindi til mikið af heitu vatni í sama og jafnvel ennþá áhrifaríkari tilgangi. Ayurveda, systurvísindi jógafræðanna, eru nefnilega ögn nákvæmari og segja líkamann eiga mun auðveldara með frásoga heitt vatn en volgt eða kalt.  Hér er rökstuðningurinn: Heitt vatn skoli burtu ama (eiturefnun) sem létti á ónæmiskerfinu Heitt vatn næri slímhúðina um leið og það losar okkur við umfram slím. Heitt vatn róar vata frumefnin sem búa í okkur öllum (þó í misstórum hlutföllum). Ofan á það bætist að vata er kalt og þurrt, eins og veturinn á Íslandi. Því er tvöföld ástæða fyrir Íslendinga að hafa vatnið heitt fremur en kalt eða volgt. Ef flensan er á fyrstu stigum ráðleggur Ayurveda fræðingurinn John Doullard nokkra sopa af heitu vatni á 10 til 15 mínútna fresti í þrjá daga. Það geti snúið á flensuna. Larissa Hall Carlson, skólastjóri hins virta Kripalu Ayurveda skóla í Massachusetts í Bandaríkjunum, ráðleggur okkur að láta fæðuna vera meðal okkar á flensutímum. Hún mælir með hreinun, heitum, léttum og einföldum mat og mikið af jurta- og grænmetisseyðum og teum. Og jafnframt mikið af vel elduðu grænmeti sem er á uppskerutíma. “Forðist þunga og massíva fæðu sem erfitt er að melta. Það eru mjólkurvörur, kaldir djúsar, kjöt og sætabrauð. Forðist einnig kaldan, frosin og þurran mat og líka hráfæði sem getur verið erfitt að melta, “ segir Larissa á heimasíðu Kriplau. Gott að væta kverkarnar upp úr saltvatni. Saltvatnið losar um slím og hreinsar burt bakteríur og sveppi úr hálsinum. Mayo Clinic tekur undir það og segir saltvatn róa sáran háls og draga úr kláða. Leysið ¼ til ½ tsk af salti (helst himalaya insk: pistlahöfundar) upp í 1 bolla af heitu vatni, segir á vefsíðu Mayo Clinic. Að baki þessum ráðleggingum liggur rannsókn sem birt var í The American Journal of Preventive Medicine. Um var að ræða samaburðarrannsókn. Annar hópurinn sem skolaði háls sinn þrisvar á dag var 40% fljótari að jafna sig af sýkingum í hálsi vegna kvefs eða flensu í samburði við þá sem ekki skoluðu á sér hálsinn upp úr saltvatni. Borðaðu eða drekktu engifer. Margar vísindalegar rannsókir sýna og sanna að engifer dregur úr flensueinkennum, sljóleika og flökurleika og jafnvel úr vöðva- og beinverkjum. Ayurvedafræðnum hafa einmitt alltaf vitað að engifer er eitt öflugasta meðalið við kvefi. Engifer er beiskur í eðli sínu, sem dregur úr kafa, þessu blauta og þunga, sem býr í okkur öllum en fer gjarnan úr jafnvægi þegar við veikjumst. Hitt er annað mál að það er ekki skynsamlegt að taka margar tegundir verkjalyfja á sama tíma og engifer. Því engiferinn er líka blóðþynnandi. Í remidíu bók hins virta Vasant Lad Ayurvedalæknis er frábært ráð sem gagnast hefur mörgum vel. En það snýst um að fara í engifer andlitsgufu sem léttir á ennisholum og lungum. Sjóðið 1 tsk af fínsöxuðum lífrænum engifer í ½ lítra af vatni í stutta stund. Takið af hellunni. Þegar vatnið hefur kólna örlítið er gott setja blönduna í hitaþolna skál og handklæði yfir hausinn. Andið að ykkur gufunni í nokkrar mínútur. Endurtakið ef þess þarf. Og auðvitað ráðleggja jógarnir líka djúpa öndun. Það dregur úr stífleika í brjóstkassann. Larissa á Kripalu jógasetrinu segir Drigha Pranayama, eða þriggja hluta öndun, áhrifaríkasta. Hún hefur áhrif á sefkerfið okkar, eða parasympatíska taugakerfið.  Ef við erum ekki komin á bólakaf í flensuna er gott að fyrirbyggja og passa vel upp á D-vítamínið, C-vítamínið, fá sér olífulauf, góðar olíur, taka inn bólgeyðandi túrmerk og hafa engifer alltaf innan seilingar. Tulsi er líka mögnuð jurt (sem fæst í Systra) og losar um slím í líkamanum, sérstaklega í lungum og öndunarfærum og styrkir hjartað. Það er afskaplega gott að styrkja ónæmiskerfið áður en harðasta tíðin nálgast. Í Ayruveda fræðunum er alltaf ráðlagt að passa upp á að matur, vítamín og bætiefni séu lífræn og án aukaefna eða nastís, eins og Virdian lína Systrasamlagsins. Aukaefni valda ama (uppsöfnun eiturefna) í líkamanum og geta sannarlega verið ein af undirrótum þess að flensan leggst harðar á suma en aðra. Þarna kemur tunguskafan líka sterkt inn sem við notum til að losa ama af tunginni. Best er að hafa agni eða meltingareldinn skíðlogandi, ama geti sannarlega verið til ama (ama er sögð í jógafræðunum vera í 90% tilfella orsök flensu). Heimildir m.a.: http://www.mayoclinic.org/