Lifrin sér um að qi orkan renni ljúflega í gegnum líkamann en sérhver truflun á því flæði bitnar ekki bara á lifrinni heldur líka öðrum hreinsunarlíffærum. Stöðnun á flæði qi/lífsorkunnar, prönunnar skv Ayurveda, truflar m.a. flæði tilfinninganna og kallar fram pirring og jafnvel reiði. Og öfugt; reiði og pirringur geta stoppað flæði qi/lífsorkunnar með ýmsum afleiðingum. 

Líkt og þegar fitan hvarf svo gott sem úr mataræði okkar munaði mjóu að kornið hyrfi líka. Sem betur fer rataði sannleikurinn aftur til fólksins og kornið í hinum ýmsu myndum fær aftur að njóta sín á matardisknum. Vísindi nútímans hafa sannað að kornið er okkur lífsnauðsynlegt. Eitt af þeim allra mögnuðustu, sem næstum varð undir í kornfóbíunni, er hið kærkomna hafrakorn, sem er líklega einn magnaðasti orkugjafi náttúrunnar og styður að hafragrauturinn á ennþá mikið erindi. Þegar við mörg hver hugsum um hafragraut kemur Skotland upp í hugann. Í það minnsta skoski hafragrauturinn (Scottich porridge). En hugurinn leitar líka til villtra rauðra hafra, tegundar sem vex víða í Afríku, Ástralíu og Asíu, þeirra sem upphaflega voru notaðir í lækningaskyni. Annars þrífast hafrar best í temrpuðu loftslagi Evrópu. Þar sem sumardagarnir eru langir, loftslag kalt og mikil rigning. Mikil rigning gerir það að verkum að hafrarnir þrútna út með náttúrulegum hætti og ná að mynda bústna gullna hafra. Í samaburði við annað korn eru hafrar mjög mjúkir. Þeir innihalda mikið beta-glúkan, efni sem losnar úr læðingi þegar þeir eru lagðir í bleyti. Efnið sem gefur þeim þessa einstaka og nánast rjómakenndu áferð. Áferðin færir þeim líka sætleika sem minnir um margt á dökka bragðið af hlynsírópi. Það eru margar aðferðir til að uppskera og vinna hafra. Þegar hýðið hefur verið fjarlægt situr kornið eftir. Það eru þessir heilu og ósnortnu. Þeir eru mjög vinsælir og í raun útbreiddari en valsaðir eða malaðir. Flögur sem við þekkjum sem haframjöl er kornið sem búið er að vinna í smærri einingar og fást ýmist fínir, grófir eða miðlungs malaðir. Til búa til hinn hefðbundna skoska hafragraut er notast við hafraflögur. Þær eru hægsoðnar í vatni og sjávarsalti og mikilvægt er að hræra í grautnum með spurtle (viðarsprota) réttsælis. Í þeim flokki (og öðrum) er keppt á Golden Spurtle sem er hið eina sanna HM í hafragrautagerð sem fer fram í skosku hálöndunu ár hvert í október. En við systur tókum einmitt þátt í Golden Spurtle í 2017 með afar góðu árangri. Mest framleiddu hafrarnir í heiminum í dag eru hins vegar valsaðir hafrar, eða hafraflögur þar sem “júmbó” kornið hefur verið valsað í flögur. Þá er búið að margvinna hafranna, þ.e. þeir eru fyrst skornir og síðan valsaðir. Það er hins vegar nýrra undir sólinni að notast haframjöl til að baka úr, eins og kex og kökur og fleira til.   Hafrar gefa bestu orku sem hugsast getur! Hafrar eru í raun undursamlegt korn. Ríkir af trefjum, járni og steinefnunum magnesíum og sinki. Allt sem heldur líkama okkar gangandi og góðum. Beta glúkanið í höfrunum er vatnsleysanlegt og svo magnaðar trefjar að þær stjórna því hvernig kolvetnunum er skammtað út í blóðið. Þær hægja í raun á skömmtunarferlinu og færa líkamanum jafna og góða orku yfir lengri tíma. Eiginlega bestu orku sem hugsagst getur. Þetta einstaka ferli er í raun andsvar við öllu því sem nú er að gerast í mataræði nútímamannsins og hefur valdið okkur miklum vandræðum og jafnvel heilsubresti. Þessar einstöku trefjar draga einnig úr fitusöfnum í líkamanum. Í ljósi alls þessa styrkja (helst ekki of mikið unnir) hafrar ónæmiskerfið og auka hæfni þess til að vinna gegn sýkingum og slæmum bakteríum. Glópulín er prótein sem aðeins er að finna í hafragrjónum í jurtaríknu. Það er einstakt og sama prótein og er að finna í kjöti, mjólk eða fiski. Hafrar lækka kólesteról og draga úr blóðþrýstingi og minnka þannig þrýsting á hjartavöðvann. Hafrar eru glútenlausir frá náttúrunnar hendi en geta smitast af öðru glútenríku korni ef þeim er t.d. sáð í sama farveg og hveiti (sem er mjög algengt). Þeim getur líka verið spillt í gegnum mölunarferlið t.d. þegar þeir eru settir í gegnum mölunarvél sem einnig malar annað korn sem inniheldur glúten. Í lækningaskyni hafa hafrar líka verið notaðir á húð, til að draga úr t.d. exemi, í krem eða baðvatnið. Og ekki má gleyma að seyði af höfrum, gjarnan nefnt Avena sativa (sem þýðir hafrar) og er vinsælt náttúrulegt svefnmeðal. Hafrar eru í raun óendanleg uppspretta næringar og undursamlegra uppskrifta.  Það er ærin ástæðan til að borða t.d. hafragraut daglega og jafnvel sem snakk fyrir svefninn. Gaman er að segja frá því að alþjóðlegur dagur hafragrautsins er 10. október ár hvert.

Janúar verður kröftugur en um leið mjúkur í Systrasamlaginu og nú setjum við andann í fyrsta sætið (án þess þó að það bitni á efninu). Alla næstu miðvikudaga og föstudaga ætlum við að bjóða upp á fría möntru morgun hugleiðslu fyrir alla sem vilja koma og njóta með okkur. Thelma Björk leiðir alla miðvikudaga í janúar og hefst hugleiðslan klukkan 9.15. Erna Bergmann leiðir alla föstudaga í janúar og hefst hugleiðslan þá klukkan 9.30. Thelma Björk er allt í senn kundalini jógakennari, flotþerapisti, fatahönnuður og stofnandi Andaðu og konan á bakvið Slökun í borg ásamt Systrasamlaginu. Hún hefur haldið úti hugleiðslu í Systrasamlaginu í 2 ár og ætlar að halda uppteknum hætti 2020. Ernu Bergmann er margt til lista lagt en hún ætlar að bætast í hópinn í janúar (eins og hún hefur oft gert áður). Erna er líka kundalini jógakennari, hönnuður og stílisti og eigandi Swimslow, sjálfbærs sundfatamerkis sem leggur áherslu á lágmarksáhrif á umhverfið og núvitund. Gott er að gefa sér sirka 25 mínútur í heild til að fara mjúklega inn og út úr möntrunni/hugleiðslunni. Enn betra er ef hægt er að gefa sér tíma í kósý kaffistund og jafnvel hafragraut (eða annað) á eftir í Systrasamlaginu sem mörgum finnst ómissandi. Í janúar leggum við ríka áherslu á vinsæla hafragraut Systrasamlagsins sem sem er einstaklega nærandi, góður og girnilegur enda lífræn, glútenlaus, spíraður og bragðgóður, eins og best verður á kosið. SLÖKUN Í BORG, fyrir alla, er samstarfsverkefni Thelmu Bjarkar og Systrasamlagsins.  

Flökkutaugin (vagus taugin) er lengsta og mikilvægasta heilataugin sem á upphaf sitt í botni höfuðkúpunnar og liggur í gegnum allan líkamann. Hún hefur þannig áhrif á öndunina, meltinguna og taugakerfið. Gjarnan er litið á hana sem “umferðarstjórnandann”, þar sem flökkutaugin hefur áhrif á alla mikilvægustu þætti líkamstarfsemi okkar. Andardrátt, hjartslátt, meltingu sem og hæfileika okkar til að upplifa, vinna úr og fá botn í reynslu okkar. Þetta er allt beintengt við flökkutaugina. Nú eru vísindamenn líka farnir að nefna flökkutaugina samkenndartaugina.

Nú þegar fjölmargar vísindalegar rannsóknir styðja að hugleiðsla getur auðveldlega dregið úr daglegi streitu, fært okkur innri frið og bætt líkamlega og andlega líðan okkar, er ekki svo galið að skoða nánar hver áhrifin geta verið og nefna dæmi um hvernig hægt er að hugleiða með lítilli fyrirhöfn, líka þegar við þurfum mest á því að halda. Hugleiðsla er til í ýmsum myndum og á rætur í flestum menningarsamfélögum.

Ef það er erfitt að vakna, ef þú hrynur í orku um miðjan dag, ert hvíldarlaus á kvöldin og glaðvakandi þegar þú átt að sofna? Samkvæmt Ayurveda lífs- og jógavísindunum er lykillinn að góðum degi sá að lifa í takt við náttúruna. Í bókstaflegri merkingu og samkvæmt orkuflæði okkar þýðir það; að vakna áður en sólin rís og sofna þegar sól sest. Getur verið smá vandamál hér á landi, en engu að síður rútína sem nær að viðhalda jafnri og góðri orku frá morgni til kvölds. Ayurveda mælir með föstum siðum kvölds og morgna sem sameiginlega eru nefndar dinacharya. Þessi margra alda gamla rútína sem margir nota enn þann dag í dag (því hún virkar) er hönnuð til að gefa ykkur ró, skerpu og notalega orku fyrir hugleiðslu og jóga. Og í raun fyrir öll þau verkefni sem við þurfum að takast á við frá degi til dags. Margir sem ná að halda þessarri einföldu rútínu vitna um að þeir fari átakalaust eða –lítið í gegnum daganna og geti almennt sinnt starfi sínu með natni og í fókus. Líka sem foreldrar sem og í öðrum lífsins verkefnum. Hlutstaðu á líkamann þinn, segir í Ayurveda, því hann er miklu klárari en hausinn á þér. Til þess að komast á réttu slóðina hafðu rútínuna samkvæmt einföldum Ayurveda hefðum. Morgunrútínan byggir á því sem er orkugefandi og á hreinsun. En einnig á að kyrra/stilla skilningavitin og auka núvitund. Kvöldrútínan snýr að því að vinda ofan okkur svo við náum slökun og friðsælum svefni. Hreyfingar í anda jóga asanas og hugleiðsla eru lyklar að skráargati dinacharya. Íhugaðu að gera asana (sem eru jógahreyfingar til að auðvelda okkur hugleiðslu) á hverjum morgni fyrir morgunmat og síðan hugleiðslu á morgnanna og kvöldin. Gott er að byrja á einum degi í einu. Til að byrja með er gott að hefja daginn á einni eða tveimur æfingum eftir þínu höfði svo bæta við sig eftir sem hentar og tími vinnst til. Og vitið þið til að með tímanum er hætt við því að þið viljið ALLS ekki sleppa úr degi. Líklegt er að ykkar Ayurveda rútína verði jafn sjálfsögð og sá háttur að bursta tennurnar á hverjum degi. LJÓMAÐU - MORGUNRÚTÍNA AYURVEDA Samvæmt Ayurveda eru stundirnar fyrir sólarupprás vata. Það er í raun afar fíngerð orka sem gerir okkur allt auðveldara, m.a. bara það að komast út úr rúminu. Já, prófið bara. Það að vakna fyrir sólarupprás gefur ykkur tindrandi orku sem endist út daginn. Á hinn bóginn, ef þú vaknar eftir sólarupprás tekur kafa orkan við en kafa er þung jarðarorka og þá er líklegra að við verðum silalegri það sem eftir er dags. Það er líka rólegra að vakna á vata tíma og mun þægilegra að hugleiða, þó ekki sé nema í 10 mínútur. TUNGUSKAFAN OG SÍTRÓNAN Þá er komið að tungusköfunni. Hún er í raun einfalt tól sem gerir mikið gagn. Yfir nóttina safnast það sem kallað er “ama” á tunguna en það eru samkvæmt Ayurveda eiturefni sem geta ýtt undir veikindi og eða sýkingar. Þetta er í raun afar einföld aðgerð sem auðvelt er að venja sig á. Og svo er bara að tannbursta sig. Síðan er komið að því sem við þekkjum mörg hver mætavel: Það er að fá sér ½ sítrónu út í volgt vatn áður en þú borðar nokkuð annað. Sítrónudrykkurinn hreinsar nýrun og meltingaveginn og ýtir undir “agni” eða eldinn/brunan í meltingaveginum. NUDDAÐU LÍKAMANN UPP ÚR HEITRI OLÍU! Nú er komið að því að nudda líkamann. Gerðu það alltaf þegar þú getur. Helst á hverjum morgni. Gefðu þér 10 mínútur. Ayurveda mælir með olíu fyrir þína líkams- hugagerð, sem hentar líka öllum týpum (vata, pitta og kafa). Hitaðu olíuna, t.d. undir heitri bunu, eða í potti, en ekki um of. Nuddaðu þig hátt og lágt áður en þú ferð í sturtu. Það er fátt notalegra en að nudda líkamann upp í heitri olíu. Vittu til. Byrjaðu á hársverðinum og taktu svo andlitið, hálsinn, axlirnar, hendurnar, handabökin og hendurnar með löngum hringlaga hreyfingum. Nuddaðu svo axlir og bak og síðan maga réttsælis. Nuddaðu einnig mjaðmir, rass, fætur, leggi og líka iljar, rist og tær og gerðu það vel. Því þar liggja margir mikilvægir taugaendar. Ef þú hefur tíma, á góðum degi (þú getur t.d. borðað á meðan í baðsloppnum) er gott að gefa húðinni 10 til 20 mínútur til að frásoga olíuna áður en þú ferð í sturtu. Ef þú vilt ekki setja olíu í hár eða andlit skaltu engu að síður nudda þau svæði. En þó er ekkert mál að ná olíunni úr hárinu. Galdurinn er sá að setja sjampó í hárið áður en þú bleytir það og nudda vel. Svo skaltu fara í sturtu og út í daginn. Héru olíurnar sem við mæltum sérstaklega með. VATA OLÍA. PITTA OLÍA, KAPHA OLÍA. AÐ VINDA OFAN AF SÉR - KVÖLDRÚTÍNA AYURVEDA Um leið og kvölda tekur (jú, jú við búum á Íslandi), dempaðu ljósin og dragðu fyrir eða nýttu þér skammdegið. Þá gefum við líkamnum og huganum merki um það að það sé að fara koma tími til að draga sig í hlé. Þar sem talsvert hefur breyst síðan þessi lífsvísindi þróuðust (þó alls ekki eins mikið og við höldum) segja nútímajógarnir að betra sé fyrir huga og líkama að sleppa því að horfa sjónvarp klukkustund áður en lagst er til hvílu. Að lesa eitthvað nærandi eða eyða tíma með fjölskyldu og vinum í ró og næði sé meira í anda Ayurveda. Og náttúrunnar. NOTAÐU KJARNAOLÍUR! Ef þú ert þreytt/ur er gott að láta renna í bað og setja í það róandi kjarnaolíur eða kveikja á kerti með góðum náttúrulegum slakandi ilmi, sem er líka gott að hafa jarðtengjandi. Dæmi um það eru lavender sem er róandi, vetiver sem er gjarnan notuð gegn streitu og ylang ylang sem er í senn rómantísk og róandi (fást lífrænar franskar í Systrasamlaginu ásamt olíum fyrir allar líkamsgerðir). Ef þú nærð að skapa róandi andrúmsloft og andar að þér ilmi býrðu líka til stemmningu sem heilinn mun smám saman festa í minni. ÓMÓTSTÆÐILEG FÓTANUDD! Fyrir svefninn er líka ákaflega gott að nudda á sér fæturnar og mörg dæmi um það að fólk sofi miklu betur ef það gerir það. Við mælum með því að fótanudd á kvöldin verði með fyrstu venjum þínum. Gott er að leggja áherslu á svokallaða marma punkta. Hér er góð skýringamynd og einföld: http://www.feel-good-goods.com.au/page2/page2.html Með því að nudda þessa punkta nærðu djúpri slökun á skömmum tíma. Notaðu aftur með olíu með jurtum fyrir þína líkams-hugargerð og hafðu hana volga eða heita. Ef þú vilt láta olíuna fara vel inn í húðina er gott að sofa í mjúkum bómullarsokkum. RÓANDI KVÖLDDRYKKUR! Fyrir svefinn er gott að fá sér heita lífræna mjólk með kardimommum eða múskati. En þetta eru krydd sem sannarlega bæta svefninn. En þar sem við vitum að margir drekka helst ekki mjólk er líka gott að fá sér kardimommur eða múskat í heitt vatn. OG SVO AÐ LOKUM: Það er líka mælt með því að ná sér niður með því að gera öndunaræfingar fyrir svefninn, hvort sem er fyrir eða eftir hugleiðslu. Mælt er með fáeinum mínútum í Nadi Shodhana. Hér er frábær lýsing á þessarri einföldu öndun sem færir okkur sannarlega ró og betri svefn: http://www.yogajournal.com/nadishodhanademo. Þessi hreinsunaröndun róar taugakerfið og orkustöðvarnar og kemur stöðugleika á hugann. Lokaðu hægri nös með hægri þumal. Andaðu inn í gegnum vinstri nös. Lyftu fingrinum af hægri nös og notaðu baugfingur til að loka vinstri nös og andaðu nú út um hægri nös. Andaðu því næst inn um hægri nös og settu svo þumalinn yfir, andaðu út um vinstri nös. Gerðu þetta 5 til 10 sinnum og svo er bara að halla sér og svífa sæll inn í draumaheima.  

Tunguskafan hefur verið þekkt tól í austrænum tannlækningum í mörg þúsund ár. Undanfarið hefur vísindaheimurinn glaðvaknað fyrir kostum tungusköfunnar. Ekki er langt síðan breskir og bandarískir tannlæknar sögðu tungusköfuna tvisvar sinnum mikilvægari en tannburstann.  Engin sérstök hefð er fyrir notkun tungusköfu á Íslandi. Það kann að breytast á næstunni þegar fleiri ná að kynnast kostum góðrar tungusköfu og víst er að vaxandi áhugi á jógafræðum hefur mikil áhrif. Tunguskafan er í raun einfalt tól sem virkar best þegar hún er úr einhverskonar málmi eða málmblöndu. Viska aldanna vitnar um að yfir nóttina safnist það sem kallað er “ama” á tunguna, eða eiturefni sem geta ýtt undir veikindi og/eða sýkingar. Þetta hefur m.a. lengi verið kennt í jógavísindunum. En skoðum málið betur með augum nútíma vísindanna: Dr. Nathan Bryan, sérfræðingur í sameindafræði og genarannsóknum við Baylor læknaháskólanum í Texas segir að regluleg notkun á tungusköfu ýti undir framleiðslu vinalegu bakteríanna sem örvi framleiðslu köfnunarefnis oxíðs (nitric oxíðs). Af hverju skiptir það máli? Köfnunarefnis oxíð hefur gríðarleg áhrif á virkni stofnfruma líkamns til hins betra. Hlutverk stofnfruma er að halda okkur ungum en þær blása nýju lífi í gamlar frumur. Semsé tungusköfun heldur okkur ungum. Kannski augljóst þegar grannt er skoðað: Tungan þekur nánast þriðjung munnsins. Yfirborð tungunnar er þakið litlum totum sem hefur verið líkt við þykkt teppi. Það gerir yfirborð hennar viðkvæmt fyrir rotnun, matarleifum og bakteríum. Sannað hefur verið að þessi kokteill sem safnast á tunguna getur orsakað andremmu, skán og tannskemmdir. Stílfað yfirborð tungunnar minnkar einnig bragðskyn. Hér er eru ennþá fleiri dæmi úr vísindaheiminum: “Bakteríkur á tungu orsaka andremmu í 80 til 90% tilfella.” Heimild: American Association for Dental Research. “Hreinsun tungu eftir að hafa borðað feitan, sterkan og klístraðan mat skiptir jafnmiklu máli og að nota svitalyktaeyði eftir sturtu.” Heimild: Dental Economics. “Tunguskafa dregur úr tannskemmdum. Skán sem innheldur Streptococci tífaldast á viku ef tungan er ekki hreinsuð.” Heimild: Journal of American Dentistry. “Tunguskafa dregur úr tannskemmdum við tannrót.” Heimild: Australian Dental Journal. “Tunguskafa endurræsir bragðlauka – færir okkur dýpra bragðskyn.” “Óhreinn munur finnur ekki fíngerða bragðið af matnum.” Heimildir: Journal of Prosthetic Dentistry. “Hreinsun tungu með tungusköfu bætir bragðskyn, sérstaklega af beisku og salti.” Heimild: Journal of Clinical Periodontology. Góð munnheilsa helst í hendur við almennt hreinlæti – hrein tunga er ekki undanskilin (aftur: hún þekur 1/3 af munni). Ástæðan: “Það dregur úr að skaðlegar bakteríur komist niður í maga og inn i blóðrás.” Heimild: Biomedcentra Oral Health. En kannski það allra allra mikilvægasta: "Hreinsun tungu dregur úr hættu á hjartasjúkdómum – vegna þess að það er samband milli lélegar munnheilsu, tannholdsvandamála og aukinnar hættu á hjarta- og æðasjúkdómum.” Heimild: British Medical Journal. "Tannholdsvandamál hafa verið tengd sykursýki, kransæðasjúkdómum og heilablóðföllum. Tungan er uppspretta meiriháttar lífríkis sem getur orsakað þessa sjúkdóma og hefur líklega almenn kerfisbundin áhrif.” Heimild: Dental Economics. "Léleg munnumhirða, notkun sýkladrepandi munnskols og sýklalyfanotkun geta drepið allar bakteríur í munni og hindrað framleiðslu köfnunarefnis oxíðs sem gerir sjúklinga útsettari fyrir CVD (hjarta- og æðasjúkdómum).” Heimild: News Medical Life Science (ágúst 2017) Dr. Nathan Bryan, Baylor læknaháskólinn í Texas, USA. Nú kunna margir að spyrja af hverju er ekki nóg að bursta tunguna með tannbursta? 1. Tannbursti nær ekki að hreinsa tunguna jafn djúpt og tunguskafa. 2. Vel hönnuð tunguskafa nær þangað sem tannbursti nær aldrei, sem er aftast á tunguna. 3. Þú kúgast ekki við notkun vel hugsaðrar tungsköfu. 4. Þú nærð daglega burtu 75% af slæma stöffinu sem safnast upp og veldur andremmu með notkun tungusköfu en aðeins við 45% með tannbursta. Niðurstaða klínískrar rannsóknir þess efnis var birt í hinu virta Journal of Periodontalogy. Önnur spurning sem oft vaknar er hvort munnskol dugi ekki til? Svarið er nei. Það drepur allar bakteríur. Líka þær góðu sem halda okkur heilbrigðum. HÉR er flott myndband um hvernig nota má tungusköfu. Áhugaverðustu tungusköfurnar í dag! Ps: William Osler faðir nútímalæknisfræðinnar á að hafa haft á orði að hrein tunga, skarpur hugur og skýr sjón væri frumburðarréttur okkar alla daga. Heimildir m.a. https://aap.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1902/jop.2004.75.7.1009?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed https://www.princedentalcare.com/are-toothbrushes-or-tongue-cleaners-more-effective/

Ilmvatn á sannarlega að vera gefandi í öllum skilningi, þótt því fari víðsfjarri í mörgum tilfellum. Nú má í fyrsta sinn hér á landi og í Systrasamlaginu EKTA ilmvatn unnið samkvæmt strangri franskri ilmvatnshefð með lífrænum innihaldsefnum, ilmvötn sem eru líka án eiturs og aukefna. Þau hafa nú þegar slegið í gegn í Systrasamlaginu. Þessi snjalla ilmvatnshönnun byggir á blómadropafræðum hins þekkta breska læknis Dr. Edward Bach, hvers hugmyndafræði snéri að því að fanga aðeins það dýpsta og fegursta úr hverri jurt, í þeim tilgangi að hafa jákvæð áhrif á líf okkar og líðan. Dr. Bach þróaði 38 tegundir af blómakrafti í þeim tilgangi að fyrirbyggja sjúkdóma sem rekja má til tilfinningalegs álags og langvarandi spennuástands. Eru droparnir notaðir í sinni tærustu mynd í frönsku Dr. Bach ilmvötnin í bland við hreina og gefandi ilmi. 8 TEGUNDIR fást að jafnaði í Systrasamlaginu: Nokkrar tegundir af þessum vönduðu ilmvötnum má nú fá í Systrasamlaginu. Þetta eru ilmvötn sem ýmist færa orku, hugrekki, ró, bæta svefn, hressa, auka skerpu, sjálfstraust eða samkennd, svo fátt eitt sé nefnt.  Ekta ilmvötnin eru Eau de Parfume n°1 –Présence og Eau de Pafrume n°2 Vivacité, DÉLICE(S) OG VOLUPTÉ(S). STYRKUR og JAFNVÆGI Hið fyrra eða Eau de Parfume ilmvatn n°1 Présencem gefur styrk, jafnvægi og innri frið. Í efsta lagi þess er m.a. vervein og bergsóley, í miðjunni rós og geitatoppur og í neðsta laginu eik og villieplatré, allt þekktar jurtir úr blómadropafræðunum. T.d. er gaman að geta þess að vervain er oft gefið þeim sem eru of stjórnsamir og kvíðnir eða börnum sem eiga erfitt með að slaka á. ORKUGEFANDI og ENDURNÆRIR: Í ilmvatni n°2, Vivacité, sem óvænt höfðar bæði til kvenna og karla, er hins vegar meira um við og krydd. Það er mjög orkugefandi og endurnærandi og í því má líka eygja von. Í efsta lagi þess er þyrnirunni og kornblóm, í miðjunni agnbeyki og hvít kastanía og í því neðsta lerki og mustarður, sem allt þjónar sterkum tilgangi. 2 NÝJAR ERU: Délice(s) mandarína & viður. Færir gleði og léttleika. Í efsta lagi Délice(s) eru moskusilmur (musk), bergamot, mandarína, sítróna og kóríander. Í miðjunni (hjartanu)eru appelsínublóm, fresía, te og jasmína. Í neðsta lagi eru sandalviður, moskusilmur, amber, sedrusviður og eikarmosi. Volupté(s) börkur & fjólur. Gefur sjálfsöryggi og dregur athygli annarra að þér. Í efsta lagi Volupté(s) eru greipaldin, bergamot, rós og sítróna. Í miðjunni (hjartanu) eru lofnarblóm (lavender), leður, fjólur og nerolí. Í neðsta laginu eru mosi, amber, moskusilmur (musk) og patchouli Einnig eru nokkrar tegundir Eaux de Toilette undir merkjum Dr. Bach sem eru lífrænt vottaðir af Ecocert. Þeir eru: Allégresse, sem nærir lífsþorstann og er hannað til að endurnýja orkuna Harmonie sem færir ró og jafnvel notalega tilfinningu. (UPPSELT hjá framleiðanda). Audace, sem eflir sjálfstraustið. Það er bara spurning eftir hverju fólk sækist sérstaklega. Hitt þó líka vitað að nefið, þetta magnaða skilningavit, lýgur sjaldan. Það er því kannski óþarfi að kynna sér nákvæmlega hvað hver ilmur gefur heldur láta nefið ráða för. Það kemur oftast heim og saman við hvað fólk er að fást og sækist eftir hverju sinni. Hrein og góð ilmvötn með heilandi blómadropum eru góð tíðindi í ljósi þess að upphaflega voru ilmvötn og allskyns ilmblöndur hannaðar með það í huga að vera gefandi ekki spilla. Það sem síðar gerðist er að allskyns kemískum efnum var blandað saman við ilmvötnin og margir stóðu eftir með óþol og jafvel bráðaofnæmi. Það er sem dæmi sorgleg staðreynd að í dag geta ilmvötn innihaldið allt 250 kemísk efni, sem sum eru talin krabbameinsvaldandi á meðan kannski önnur eru skaðlausari. Þótt menn, en þó einkum konur, noti kannski lítið magn daglega (í bland við allar hinar snyrtivörurnar) getur notkun þess 360 daga ársins sannarlega haft heilsuspillandi áhrif. Eða á sama hátt verið gefandi, kjósi fólk vönduð ilmvötn með heilnæmum jurtum og losi sig um leið við auka- og eiturefni. Sjá nánar Dr. Bach - dásamlega gefandi ilmvötnin í Systrasamlaginu.  

Umræðan um mikilvægi glútamíns komst lok á flug á Íslandi. Reynslumiklir næringarþerapistar mæla gjarnan með L-glútamíni (sem er inntökuformið á glútamíni) sem fyrstu hjálp þegar meltingin er stöðugt að angra fólk. Þeir sem kafa dýpra vita að ef meltingin er í umtalsverðu ójafnvægi duga meltingargerlar, vítamín og bætiefni ekki alltaf til.  Fyrst þarf að græða upp ristilinn og meltingarkerfið í heild sinni. Það á L-glútamín svo sannarlega stóran þátt í að gera. Það áhugaverða við þessa mikilvægu amínósýru er að um leið og hún græðir ristilinn, róar hún hugann og slær á sykurþörf. Það kemur heim og saman við hugmyndir marga um að vitið og hugrekkið (gut) búi í meltingarveginum.

Sérfræðingarnir hjá Viridian hafa lagt mikið á sig til finna út úr því hvernig við getum losað okkur við eða minnkað sykurlöngun okkar til framtíðar. Eftir mikla rannsóknarvinnu varð niðurstaðan hárfín blanda króms, kanilsextrakts og alfa línólín sýru. Sú eðalblanda hefur m.a. slegið í gegn í Bretlandi. Og ástæðan? Jú, hún virkar. Og það á aðeins 7 dögum og jafnvel um alla framtíð. Nú má bæði fá 7 daga og 30 daga sykurhreinsun í netverslun Systrasamlagsins.

Nýrnahettuþreyta (orð sem margir læknar voru mjög lengi að meðtaka) er ein af heilsuógnum nútímamannsins og afleiðingar hennar eru margskonar. Í dag hafa allmargir sérfræðingar tengt nýrnahettuþreytu við afleiðingar áfalla (misalvarlegra, sem fleiri burðast með en margur gerir sér grein fyrir). Margir tengja nýrnahetturþreytu við þetta óendanlega orkuleysi og orkumissi. Birtingamyndin er þó líka tengd lágum blóðþrýstingi, vanvirkum skjaldkirtli, bólgum í líkamanum, lélegu ónæmiskerfi og hreinlega “burn out-i”. Það er vegna þess að adrenalínið eða “fight or flight” hormónið er fjarri því að vera eina mikilvæga hormónið í nýrnahettunum.   Aðeins um nýrnahetturnar! Nýrnahetturnar (einnig þekktar undir heitinu nýrill) sitja ofan á nýrunum. Þetta pýramídalagaða líffæri á sér tvær hliðar: hið ytra sem er nýrnahettubörkurinn og hið innra liggur mergur. Nýrnahettubörkurinn geymir þrjú mikilvæg hormón: Mineralocorticoids er hormónið sem ræsir nýrun. Þetta hormón stjórnar saltjafnvæginu í líkamanum og heldur utan um blóðþrýstinginn. Glucocorticoids er hormónið sem undurstúkan í heiladinglinum ræsir. Þessi hormón auka glúkósamagnið í blóði og stjórna umbreytingu fitu, próteina og kolvetna í orku, auk þess að leggja sitt af mörkum til að stjórna blóðþrýstingi og ónæmis- og bólguviðbrögðum líkamans. Gonadocorticoids er kynhormón. Þótt aðeins lítill skammtur af þessu kynhormóni sé geymt í nýrnahettuberkinum er það aðaluppistaða okkar eftir miðjan aldur, ef við erum ekki búnin að “brenna” þeim upp. Þetta er nokkuð skýrt: Við myndum ekki lifa lengi án þeirra hormóna sem framleidd eru í nýrnahettuberkinum. Nýrnahettumergurinn framleiðir svo tvö megin hormón: Epinephrine (einnig þekkt sem adrenalín): Epinephrine er “fight or flight” hormónið. Það eykur hjartsláttinn og blóðsykurinn og flýtir því að blóðið flæði til vöðva okkar og heila. Norepinephrine (einnig þekkt sem noradrenalinn): Norepinephrine vinnur með epinephrine. Orsök og afleiðing Í dag er þekkt að nýrnahettuþreyta stafar af nokkrum ástæðum: lélegum svefni, stöðugu streituálagi, gömlum áföllum, vegna umhverfismengunar, þungamálma, skjaldkirtilsvandamála (eða skjaldkirtilsvandmál vegna nýrnahettuþreytu), of mikils af örvandi efnum (áfengi, koffíni, nikótíni,sterum), ofþjálfunnar, og vegna sýkinga, einkum í öndunarfærum, t.d. af völdum flensu, bronkítis eða lungnabólgu (sem svo geta stafað af nýrnahettuþreytu).   Nýrnahettuþreyta lýsir sér aðallega með tvenns konar hætti: Annað hvort er sá sem af henni þjáist að eiga við hana hluta dags eða allan daginn og reynir þannig að notast við örvandi fæðu, efni eða hreyfingu til að halda út daginn. Hin einkenninn, sem eru ekki síður algeng, eru að þeir sem reyna að leggjast á eðlilegum tíma til hvílu á kvöldin, ná almennt ekki að sofna fyrr en seint og um síðir. Það er ekki fyrr en þeir ná að pissa sem þeir loks að slaka á. Ekki er þó víst að allir hafi veitt þessu athygli. Í verstu tilfellunum getur nýrnahettuþreyta sótt mjög harkalega að fólki. Það unnir sér engrar hvíldar og er ýmist stanslaust orkulaust eða sífellt að missa niður orkuna. Fyrir utan að vera sífellt að missa niður orkuna, er í dag talað um eftirfarandi sem almenn einkenni: Vanvirkur skjaldkirtill Minnkandi kynhvöt Veikara ónæmiskerfi Lágur blóðþrýstingur   Hvað er til ráða? Til eru nokkur öflug heilsuráð til að vinna bug á nýrnahettuþreytu. Fyrir utan að hægja á sér, stunda jóga, flot, hugleiðslu og almennt “self-compassion”, eða kærleik í garð sjálfs sín, eru nokkrar jurtir og vítamín sem geta hjálpa verulega til: Lakkrísjurtin er afar góð en ofast notuð með öðrum jurtum. Það er t.d. frábært að fá sér te með lífrænni lakkrísjurt til að halda orkunni uppi. Þetta er sérlega gott fyrir þá sem hafa gengið svo mikið á nýrnahetturnar að þær hafa jafnvel skaðast. Hitt er að lakkrísjurtin hækkar blóðþrýsting svo mikilvægt er að fylgjast með honum. Aftur á móti þar sem ein birtingamynd nýrnahettuþreytu er of lágur blóðþrýstingur er líklegt að hún komi mörgum að gagni. Gaman er að geta þess að í kínversku læknisfræðinni (sem er auðvitað byggð á indversku Ayurveda lífsvísindunum) er lakkrísjurtin flokkuð sem Qi tónik, eða lífsorkujurt.   Rhodiola (burnirótina) er adaptógen jurtin sem við systur þreytumst aldrei á að tala um. Hún fyrir líkamann í heild, eykur orku, styrkir líkamsvefi, bætir svefn, kemur jafnvægi á blóðsykurinn, er lifrarhreinsandi, bætir minnið og er góð fyrir taugakerfið og gegn kvíða   Tvær aðrar jurtir sem við viljum gjarnan einnig nefna eru Holy Basil, eða Tusli sem dregur úr myndun kortisóls, eflir ónæmiskerfið og lækkar blóðþrýsting. . Hin er Ashwagandha. Hún hefur þá töfra að auka T3 og T4 skjaldkirtilshormónin, koma jafnvægi á hormónabúskap líkamans og er Yang jurt, eða góð fyrir hreinsunarkerfi líkamans. En munum að stundum þurfum að gefa okkur tíma til að finna réttu jurtina sem hentar okkur. En það er þess virði.   B-vítamín blanda –einkum þó B5 vítamín vinnur gegn nýrnahettuþreytu. Flestir sem þjást af henni skortir B5 vítamín en ættu þó alltaf að taka inn öll B-vítamínin saman, því öll vinna þau saman sem eitt. Hafðu B-vítamín blönduna þína umfram allt vandaða og án allra aukaefna. Við getum sannarlega þar mælt við High Five B-vítamín blöndunni frá Viridian, en auk allra hinna B-vítamínanna geymir hún 200 mg af B5 vítamíni.   C-vítamín: Flestir vita orðið að C-vítamín leikur mikilvægt hlutverk í heilbrigðu ónæmikerfi, en það er ekki síður mikilvægt fyrir þreyttar nýrnahettur og jafnvel betra í félagi með öðrum lífsnauðsynlegum vítamínum.   Candída sveppasýking og almennt léleg meltingaflóra, er án efa helsta undirliggjandi mein Vesturlandabúa og mun ætíð og alltaf á endanum valda nýrnahettuþreytu (ásamt mörgum öðrum ófyrirséðum vandamálum). Ef þú finnur að nýrnahettuþreytan er að ná tökum á þér, er umfram allt gott hvílast og hreinsa meltinguna, taka inn meltingargerla og draga úr örvandi fæðu. Reyndu hvað þú getur til að minnka streituna í lífi þínu og jafnvel hugsa upp á nýtt hvernig þú hreyfir þig. Í stað þess að fara á hlaupabrettið, farðu út fyrir hússins dyr, helst út í náttúruna og náðu í jarðtengingu, eða láttu þig fljóta í sundlaugum landsins, sem er sérlega gott því nýrun stjórna vantsbúskap líkamans. Farðu í jóga. Hægðu á ferðinni. Hraðinn í lífi okkar hægir á upptöku næringarefna. Og fyrir þá sem eru mjög alvarlega á vegi staddir, þá bendum við þeim á að leita ráða hjá færum næringarþerapistum eða öðrum sérfræðingum. Mikilvægast að öllu er að taka þessu vandamáli alvarlega og fara að vinna í því, áður en það er um seinan.   ATH: Þessi grein birtist fyrst eftir systur 2014 þegar enn var mjög viðkvæmt að nota orðið nýrnahettuþreyta og burnout/kulnun var að komast í umræðuna. (Höf: Systrasamlagið).

Ertu með flensu, kvef, síhnerrandi og alltaf að snýta þér? Er hálsbólgan að hrjá þig eða bara almennur slappleiki? Orkuleysi?  Margir glíma um þessar mundir við einhverja útgáfu af í að minnsta orkuleysi. Þá er gott að vita að jógafræðin búa yfir mögnuðum ráðum sem geta létt fólki lífið og flýtt upprisu. Margar aðferðanna hafa vísindin þegar bakkað upp. En á meðan hin virta læknavísindastofnun Mayo clinic ráðleggur mikla vatnsdrykkju sem komi í veg fyrir ofþornun og losi um stíflur leggja hin fornu Ayurveda lífsvísindi til mikið af heitu vatni í sama og jafnvel ennþá áhrifaríkari tilgangi. Ayurveda, systurvísindi jógafræðanna, eru nefnilega ögn nákvæmari og segja líkamann eiga mun auðveldara með frásoga heitt vatn en volgt eða kalt.  Hér er rökstuðningurinn: Heitt vatn skoli burtu ama (eiturefnun) sem létti á ónæmiskerfinu Heitt vatn næri slímhúðina um leið og það losar okkur við umfram slím. Heitt vatn róar vata frumefnin sem búa í okkur öllum (þó í misstórum hlutföllum). Ofan á það bætist að vata er kalt og þurrt, eins og veturinn á Íslandi. Því er tvöföld ástæða fyrir Íslendinga að hafa vatnið heitt fremur en kalt eða volgt. Ef flensan er á fyrstu stigum ráðleggur Ayurveda fræðingurinn John Doullard nokkra sopa af heitu vatni á 10 til 15 mínútna fresti í þrjá daga. Það geti snúið á flensuna. Larissa Hall Carlson, skólastjóri hins virta Kripalu Ayurveda skóla í Massachusetts í Bandaríkjunum, ráðleggur okkur að láta fæðuna vera meðal okkar á flensutímum. Hún mælir með hreinun, heitum, léttum og einföldum mat og mikið af jurta- og grænmetisseyðum og teum. Og jafnframt mikið af vel elduðu grænmeti sem er á uppskerutíma. “Forðist þunga og massíva fæðu sem erfitt er að melta. Það eru mjólkurvörur, kaldir djúsar, kjöt og sætabrauð. Forðist einnig kaldan, frosin og þurran mat og líka hráfæði sem getur verið erfitt að melta, “ segir Larissa á heimasíðu Kriplau. Gott að væta kverkarnar upp úr saltvatni. Saltvatnið losar um slím og hreinsar burt bakteríur og sveppi úr hálsinum. Mayo Clinic tekur undir það og segir saltvatn róa sáran háls og draga úr kláða. Leysið ¼ til ½ tsk af salti (helst himalaya insk: pistlahöfundar) upp í 1 bolla af heitu vatni, segir á vefsíðu Mayo Clinic. Að baki þessum ráðleggingum liggur rannsókn sem birt var í The American Journal of Preventive Medicine. Um var að ræða samaburðarrannsókn. Annar hópurinn sem skolaði háls sinn þrisvar á dag var 40% fljótari að jafna sig af sýkingum í hálsi vegna kvefs eða flensu í samburði við þá sem ekki skoluðu á sér hálsinn upp úr saltvatni. Borðaðu eða drekktu engifer. Margar vísindalegar rannsókir sýna og sanna að engifer dregur úr flensueinkennum, sljóleika og flökurleika og jafnvel úr vöðva- og beinverkjum. Ayurvedafræðnum hafa einmitt alltaf vitað að engifer er eitt öflugasta meðalið við kvefi. Engifer er beiskur í eðli sínu, sem dregur úr kafa, þessu blauta og þunga, sem býr í okkur öllum en fer gjarnan úr jafnvægi þegar við veikjumst. Hitt er annað mál að það er ekki skynsamlegt að taka margar tegundir verkjalyfja á sama tíma og engifer. Því engiferinn er líka blóðþynnandi. Í remidíu bók hins virta Vasant Lad Ayurvedalæknis er frábært ráð sem gagnast hefur mörgum vel. En það snýst um að fara í engifer andlitsgufu sem léttir á ennisholum og lungum. Sjóðið 1 tsk af fínsöxuðum lífrænum engifer í ½ lítra af vatni í stutta stund. Takið af hellunni. Þegar vatnið hefur kólna örlítið er gott setja blönduna í hitaþolna skál og handklæði yfir hausinn. Andið að ykkur gufunni í nokkrar mínútur. Endurtakið ef þess þarf. Og auðvitað ráðleggja jógarnir líka djúpa öndun. Það dregur úr stífleika í brjóstkassann. Larissa á Kripalu jógasetrinu segir Drigha Pranayama, eða þriggja hluta öndun, áhrifaríkasta. Hún hefur áhrif á sefkerfið okkar, eða parasympatíska taugakerfið.  Ef við erum ekki komin á bólakaf í flensuna er gott að fyrirbyggja og passa vel upp á D-vítamínið, C-vítamínið, fá sér olífulauf, góðar olíur, taka inn bólgeyðandi túrmerk og hafa engifer alltaf innan seilingar. Tulsi er líka mögnuð jurt (sem fæst í Systra) og losar um slím í líkamanum, sérstaklega í lungum og öndunarfærum og styrkir hjartað. Það er afskaplega gott að styrkja ónæmiskerfið áður en harðasta tíðin nálgast. Í Ayruveda fræðunum er alltaf ráðlagt að passa upp á að matur, vítamín og bætiefni séu lífræn og án aukaefna eða nastís, eins og Virdian lína Systrasamlagsins. Aukaefni valda ama (uppsöfnun eiturefna) í líkamanum og geta sannarlega verið ein af undirrótum þess að flensan leggst harðar á suma en aðra. Þarna kemur tunguskafan líka sterkt inn sem við notum til að losa ama af tunginni. Best er að hafa agni eða meltingareldinn skíðlogandi, ama geti sannarlega verið til ama (ama er sögð í jógafræðunum vera í 90% tilfella orsök flensu). Heimildir m.a.: http://www.mayoclinic.org/  

Um súkkulaði hefur stundum verið sagt að það sé næstum “djöfullega afrodisak”, uppfullt af alsælu og munúð. Við þekkjum öll orðatiltækið um að súkkulaði sé fæða guðanna sem þeir noti til að sáldra töfrum inn í ólíklegustu skúmaskot lífsins. Til marks um tímanna sem við lifum á er talað um súkkulaði (cacao), þetta sem kemur beint af kakóplötunni, sem heitasta náttúrulega djammdrykkinn og um leið magnaða lækningajurt. Enda geti hann fært okkur náttúrulega alsælu. Of ef þú ferð inn á sjóðheitan dansstað í út í hinum stóra heimi í dag má vera að þú rekist á fólk sitjandi á gólfinu í kakóathöfn, þótt jógastúdíóin séu vissulega líklegri. Súperfæðan cacao á sér langa og litríka sögu og fer nú með himinskautum um hinn vestænan heim. Allt frá Ibiza að Manhattan er talað um að kókið hafi látið undan cacao-inu (gleðitíðindi). Vonandi er það merki um batnandi heim að okkar eigin náttúrulegu boðefni sé virkjuð.  Það er allstaðar verið að djamma á boðefnabarnum þessa daganna. Fátt af þessu kemur svosem á óvart og helgar kakóathafnir eru eðlilegt framhald af jógabylgjunni þar sem andinn og efnið eru megin uppsprettan. Margt í vönduðu og hreinu cacao-i vekur upp tilfinningar sælu og tilhlökkunnar. Reyndustu menn í súkkulaðibransanum, belgískir súkkulaði framleiðendur segja Evrópubúa farna að sanka að sér góðu súkkulaði í massavís og hafi aldrei notið þess betur. Þetta geri þeir í auknum mæli í stað þess að drekka áfengi eða gleypa pillu. Margir þekkja til sagnanna um kakóserimóníur, helgar athafnir, sem hafa verið hluti af menningu nokkura Ameríku þjóða um aldir. Líka sagnanna um að kakóbaunin hafi verið verðmæt og áhrifarík í viðskiptum, sem gull. Mayarnir áttu sterkar kakóhefðir í tengslum við brúðkaup og heitbindingar og eru fyrstir sem vitað er um að tengdu kakó (cacao) rómantík. Cacao drykkurinn rataði til Evrópu árið 1519 og náði fljótt inn í flest skúmaskot vestrænnar menningar, en auðvitað elítunnar fyrst og síðar almennings (en varð auðvitað fljótlega úþynnt, eins og svo margt í meðförum vestrænnar menningar). Það gerðist þó ekki strax. Í dag vita margir að fátt vekur meira ástríður og munúð en hin magnaða, hreina, tæra og lífræna kakóbaun. Það er engin vafi á því að önnur súkkulaðibylting er hafin. En líklegt má telja að núna verði hún tekin upp á næsta stig og fleiri fá að njóta cacao-sins í sinni tærustu mynd. Cacao inniheldur öll gæði cacao baunarinnar sem má segja að sé lygilega góð fyrir fyrir huga og líkama. Súkkulaði og súkkulaði! Svo hvað er súkkulaði (cacao)? Cacao er ekki sama og cocoa. Cacao er hrátt, náttúrulega gerjað ósoðið form af súkkulaði á meðan cocao, þetta sem við erum flest alin upp við, hefur verið ristað, hitað upp yfir öll mörk, unnið, jafnvel erfðabreytt og út í það bætt allskyns aukaefnum sem koma í veg fyrir virkni baunarinnar. Það er allt í kringum okkur. Á meðan nauðsynlegt er að nálgast þá bestu frá bónda, eins og t.d. kakóserimóníudrottningin, Kamilla Ingibergsdóttir og fleiri íslenskar konur og menn gera í Gvatemala. Í slíku súkkulaði er finna stórkostlega breidd næringarefna sem hafa skjóta virkni á þá sem þess neyta. Gjafir Cacao-s Kakó sem þetta er mjög góður náttúrulegur orkugjafi og í raun ástardrykkur sem galopnar allar gáttir hjartans. Það inniheldur PEA, það sama og við framleiðum þegar við verðum ástfangin. PEA skerpir líka fókus og athygli. Anandamide, sem einnig er þekkt sem "the bliss chemical" hefur aðeins fundist í einni plöntu - Cacao-i. Kakó inniheldur auk þess króm, theobromine, manganese, sink, kopar, járn, C vítamín, omega 6 fitusýrur, tryptophan, serótónin og gnótt af magnesíumi, svo eitthvað sé nefnt. Í því eru yfir 1200 virk efni. Allt þetta er sannað vísindalega. Það er því engin furða að djammarar öðlist náttúrulegt úthald til að skemmta sé undir cacaodrykkju. Serótnín hefur áhrif á heilann og almenna vellíðan okkar. Og það er gaman að geta þess að orðið ananda (stofnin í anandamide) kemur fyrir í Sanskrít og þýðir sæla. Ekkert af þessu er því nýtt undir sólinni. Bliss sameindin færir okkur að segja má himnasælu og gleði en leikur líka lykilrullu í að draga úr bæði líkamlegum og andlegu verkjum ásamt því að hjálpa til við að koma geðinu í jafnvægi og auka eða minnka matarlyst, eftir því sem við á, sem er kærkomið fyrir marga. Hernán Cortés sagði árið 1519 að þessi guðdómlegi drykkur verndaði gegn flensum og að vel mætti komast í gegnum daginn með því einu að drekka cacao. Það sem hefur sjálfsagt skjótvirkustu áhrifin er himinátt magn magnesíums í náttúrulegu cacaoi sem slakar á stóru vöðvum líkamans og er bæði nauðsynlegt hjartanu og heilanum. Svo þegar dansandi cacao neytendur fljúga um dansgólfin losar magnesíumið um líkamann. Að auki eru flavóníðar í cacaoi bólgueyðandi og auka blóðrennsli sem er frábært fyrir hjartað. Allir vegir liggja til hjatans. Árið 2006 var birt vísindaleg rannsókn sem sýndi að regluleg neysla súkkulaðis gæti hugsanlega dregið úr hjarta- og æðasjúkdómum um allt að 50%. Nýrri rannsókn sem var birt íAmerican Journal of Clinical Nutrition leiddi í ljós að upptaka á súkkulaði (til þess að góð upptaka eigi sér stað þarf hráefnið að vera gott) dragi úr allskyns hjarta- og æðasjúkdómum, líka á nokkrum sem hafa með insúlínviðnám að gera. Að baki þessu liggur samantekt á 42 langtíma vísindalegum rannsóknum. Helga hátíðar Cacao-ið Til forna hafði cacao-ið sannarlega í senn læknandi og hátíðar tilgang. Seiðmenn Mayanna notuðu cacao til að komast í snertingu við æðri víddir, ef svo má að orði komast. Seiðmennirnir gáfu cacao í þessum tilgangi til að opna fyrir andlegar víddir en einkum þó til að opna hjartað og færa okkar helindi og tengsl við móður jörð. En fátt er meira jarðbindandi en cacao. Þið finnið það bara á lyktinni. Þegar um er að ræða gæði sem þessi hafa þau nánast töfrandi áhrif á taugaboðefnin og virkja þau sem ýta undir blóðflæði um taugar, heila, hjarta og húð. Þannig að allur líkaminn nærist. Það er augljóst þegar við prófum. Sumir upplifa aukna skerpu, einbeitingu og að öll skilningavit skýrirst. Svo eru langflestir sammála um að þegar hjartað opnist streymi kærleikurinn bæði inn og út. Það sé því fullkomið að drekka cacao og hugleiða á eftir. Enginn vaknar þunnur daginn eftir. Keith Wilson sem býr í hálöndum Gvatemala hefur unnið með cacao í meira en 12 ár. Hann notar cacao eins og seiðmenn til forna og kallar fram cacao andann. Fornleifafræðingar sem rannsakað hafa Mayanna segja cacaó andann hafa verið öflugustu andagift Mayanna og Keith Wilson segir cacao geta verið fæðu umbreytinga. Umbreytinga sem nú eru að eiga sér stað í heiminum. Mörgum þykir merkilegt að kakóathafnir hafi farið framhjá hippakynslóðinni, þótt margar aðrar meintar “lækningajurtir” gerðu það ekki. Cacao-ið þótti einfaldega ekki nógu skynörvandi. Cacao tekur fólk ekki á tripp en greiðir hins vegar fyrir róandi og djúpri innlifun/upplifun byggðri á okkar eigin boðefnum. Okkar eigin boðefnabar. Hægt er að nota m.a. Cerimonial cacao frá Gvatemala á marga vegu. Það er vinsælt, áhrifaríkt og bragðgott. Það er frábært að drekka í góðum hópi til að ná "samslökun" en það má líka kíkja á eina kaffihúsið sem býður upp á cacao frá Gvatemala og fá sér bolla með sjálfum sér eða öðrum. Það er semsé í Systrasamlaginu. Ef eitthvað má kalla ofurfæðu (mjög leiðinlegt orð) eða súperfæðu (ofnotað) þá er það cacao. Því staðreyndin er sú að margir sem neyta þess reglulega fara oft úr miklu orkuleysi inn í sterka lífsorku. Þið getið ímyndað ykkur ef þetta verður raunin með marga. Endalaus lífsorka og kærleikur. Þá er hætta á að heimurinn fari batnandi. Ps:  Katharine Hepburn á að hafa haft á orði um útlit sitt sem margir dáðust að: “Það sem þið sjáið, kæru vinir, er niðurstaða þess að hafa borðað súkkulaði alla ævi.”

Hljóðverkið, Hlustað á fegurð, var unnið samhliða lokaverkefni Andreu Magdalenu Jónsdóttur við listkennsludeild Listaháskóla Íslands. Hljóðverkið er hannað inn í rými Systrasamlagsins. Þátttakendur í rannsókninni veittu leyfi til þess að notuð yrðu textabrot úr bréfum þeirra sem voru klippt saman og þau hafa hvorki upphaf né endi. Það má snerta verkið og með því að leggja eyrað að opinu heyrist samtal um fegurð. Að baki fegurðinni Rannsókn Andreu leitast við að greina hvernig blindir og sjáandi skynja fegurð út frá mismunandi nálgunum eigin skynfæra. Þátttakendur eru fimm listamenn og konur á aldrinum 17 til 73 ára. Einn af þeim gegnir lykilhlutverki. Það er kona sem er fædd blind og hefur skrifast á við alla aðra sem taka þátt í rannsókninni. Vegna þess hve mikil áhersla er á hið sjónræna í daglegu lífi fólks er áhugavert að skoða það nánar eins og gert er í þessari rannsókn. Bréfaskriftir eru sjaldgæf gagnasöfnun í eigindlegum rannsóknum. Þessi leið hentaði þó rannsókninni vel, þar sem þátttakendur þekktust ekki og skrifuðu undir nafnleynd. Niðurstöður rannsóknarinnar gefa hugmynd um það hvernig fimm listrænir einstaklingar tjá sig í rituðu máli um fegurð og það er ekki svo mikill munur á þótt einn þeirra sé blindur. Bréfritarar höfðu ekki áður sest niður og skrifað um fegurð. Flestum fannst flókið að útskýra hvað væri fegurð í þeirra huga þó allir hefðu svör við því hvað væri fegurð. Því fylgdi frelsi að skrifast á undir nafnleynd. Bréfritarar deildu trúnaðarmálum og leyndarmálum en þeir vissu að þeir myndu aldrei hitta eða vita við hvern þeir voru að skrifast á við. Um Andreu Magdalenu: Andrea Magdalena Jónsdóttir með BA próf í mannfræði frá Háskóla Íslands. Hún lærði myndlist við Listaháskóla Íslands og var í meistarnámi í hönnun við sama skóla. Í júní útskrifast hún úr listkennsludeild Listaháskóla Íslands með MA gráðu.

Tími frjókornaofnæmis er runnin upp. Margir sem glíma við það eru farnir að fá hnút í magann yfir sumrinu. Frjókornaofnæmi lýsir sér m.a. í nefrennsli, hnerra, tárarennsli, hósta og kláða í augum og gómi. Hægt er að grípa til margra góðra náttúrulegra ráða gegn frjókornaofnæmi. Það er líka mikilvægt að að huga vel að mataræðinu á meðan þetta tímabil gengur yfir. Samkvæmt Ayurveda fræðunum fellur frjókornatímabilið undir kafa (kapha), þegar jörðin er blaut og þung og loftið ennþá svalt. Á þessum umbrotatímum eru einmitt frjókornin að leysast úr læðingi sem trufla lífsgæði marga á meðal okkar.

Niðurhal ljóssins og Niðurhlaðið, tvö verka Fríðu Kristínar Gísladóttur, verða til sýnis og sölu í Boðefnagalleríi Systrasamlagsins frá og með fimmtudeginum 28. mars. Verkin málar Fríða í kærleiksvitund með þeim ásetningi að veita vellíðan og að lyfta upp orku þess rýmis sem verkin eru staðsett í. FrÍða málar í hugleiðslu og fullkomnu trausti um að ástin flæði í gegnum hendur hennar. Í tilefni fimmtudagsins ætlar hópur kvenna sem Fríða tilheyrir; SeiðGyðjan (sannarlega gyðjur, hver og ein þeirra) að tengja inn í hjartað með trommuslætti og söng til að miðla kærleika, gleði, visku og krafti. Þær ætla meðal annars að magna upp seið við eldstæði í porti Systrasamlagsins. Systur bjóða upp á göróttan drykk milli 17-19 og seiðandi súpa mallar í pottinum fyrir þá sem vilja kaupa sér djúpa næringu. 15% verður af öllum vörum í verslun og líka bláum matcha. Allir eru velkomnir. Með verkunum sínum, Niðurhal ljóssins og NiðurHlaðið vill Fríða minna á að við höfum öll aðgang að kærleiksríkustu vitund alheimsins. Við erum öll tengd við almættið. Og þegar við hlúum að okkur sjálfum og ræktum sjálfsást eflum við þessa tengingu. Þannig heiðrum við okkur sjálf og almættið.  “Það eina sem við þurfum að gera er að sleppa því að hafa áhyggjur. Þegar við biðjum kærleiksorkuna að streyma í gegnum okkur, hugsa fyrir okkur og vinna með okkur, gengur allt betur,” segir Fríða. Meira um Fríðu Kristínu Gísladóttur: Fríðu varð snemma ljóst að hún ætlaði að vera listamaður. Þegar hún var sextán ára vann hún samkeppni við að gera myndverk á framhlið Ísbjörnsins sem þá var fiskvinnsla á besta stað á Seltjarnarnesi (ekki langt frá gamla Systrasamlaginu). Síðan lá leið hennar í Myndlistar- og handíðarskóla Íslands. Um tíma stóð hugur hennar til að fara í fatahönnun. Hún fór í þeim tilgangi til Spánar í nám við Artes y Offcios á Malaga. Dvölin á Spáni var þó lengri og öðruvísi en Fríða ætlaði því þar byrjaði  hún að vinna sem módel og stýrði líka mörgum tískuþáttum fyrir blöð og tímarit. Um aldamótin tók hún upp þráðinn í myndlistinni, lærði meira og hóf að mála olíumálverk og hefur ekki stoppað síðan.  Fríða hefur mikla ástríðu fyrir litum og hefur tilhneingu til að kafa inn í ákveðna liti. Ást hennar og tenging við náttúruna og æðri vitund er augljós. Verk hennar hafa farið út um allan heim. Nýverið fékk hún birt verk eftir sig í þekktu tímariti um menningu og listir í New York og var þar í hópi heimsfrægra listamanna. Blaðið er styrkt af Havard og er dreift í alla helstu listaskóla og listasöfn. Í júlí verður hún með sýningu í Gallerí Göng í Hàteigskirkju og í águst verður hún með à samsýningu i Zürich i Swiss. Fríða hefur haldið 15 einkasýningar og fjölda samsýninga. Hún er ein af listamönnunum sem reka gallerí ART67, við Laugaveg 61 Það er ekki síður áhugavert að nefna myndir hennar Niðurhal ljóssins og Niðurhlaðið muni prýða og verma Systrasamlagið, einmitt þegar niðurhal ljóssins er mest. Sýningarstóri Boðefnagallerísins er Anna Kristín Þorsteinsdóttir.      

Í indversku lífsvísindunum (Ayurveda), systurvísindum jógafræðanna, er að finna orðið Rasayna. Orðið þýðir allt sem vinnur gegn sjúkdómum og elli, og verndar, umbreytir og endurnýjar orku. Rasayna er ein af átta kvíslum Ayurveda fræðanna sem vert að gefa gaum til að halda í vellíðan og fyrirbyggja sjúkdóma fram á síðasta dag. Út á það ganga indversku lífvísindin; að fyrirbyggja og snúa á ójafnvægi, sem gæti með tíð og tíma valdið illvígum sjúkdómi. Samkvæmt Ayurveda eru Tulsi og jurtablandan Chyawanaprach tvær af þrjár öflugstu sem styrkja Rasayna ásamt túrmerki. Það heyrir margt áhugavert undir Rasayna. Orðið kemur úr Sanskrít og merkir í bókstaflegri merkingu slóð (ayana) kjarnans (rasa), eða slóðin að kjarnanum. Þar er fjallað um hvernig við getum safnað okkur saman á ný og bætt lífsgæði okkar. Eins og allt í þessum fræðum snýr Rasayna að ræktun hugar og líkama og því að næra andann. En þar sem um yfirgripsmikil fræði er að ræða einbeitum við okkur að þeim jurtum og þeirri jurtablöndu sem indversku lífsvísindin segja að verndi okkur hvað mest og best. Flestir þekkja túrmerik en færri hinar tvær, semsé, Holy basil, oft kölluð Tulsi og svo Chyawanaprash, sem er fornsöguleg jurtablanda. Margir þekkja hana sem kafasultuna. Lífselexírinn Chyawanaprash Samkvæmt Ayurveda er Chyawanaprash eitt öflugasta náttúrumeðalið til að kveikja meltingareldinn og styrkja um leið ónæmiskerfið. Sultan er sögð auka upptöku næringar, skerpa minnið, vera blóðhreinsandi, styrkja hjarta, þétta húð og næra vöðva. Það síðastnefnda er vegna þess að með bættri meltingu eykur Chyawanaprash upptöku próteina. Þannig eykst þróttur og þrek sem heldur okkur ungum á öllum aldri. Það kemur því tæpast á óvart að Chyawanprash – sem er gefin uppskrift að í hinum 5000 ára vedísku ritum- sé flokkuð sem sjálfur lífselexírinn; einhverskonar “lýsi” indversku lífsvísindanna. En hvað er það sem gerir Chyawanprash svona merkilegt? Flestum ber saman um að það sé hin hárfína blanda af hunangi, kryddum og amilaki sem er mjög C-vítamínríkur ávöxtur og ein þekktasta jurtin í Ayurveda. Amilaki er í senn súr, herpandi og beisk og kemur einkum jafnvægi á pitta (sem er eldur og stjórnar meltingunni og vatn) og virkar líka vel á vata (loft og eter )og kafa (jörð og vatn). Því er hér um svokallaða þrí-dosha jurt að ræða, sem virkar fyrir allar líkamsgerðir og öll kerfi líkamans. Með blöndu af lækningajurtum verður Chyawanaprash líka sæt og sterk. Kafasultan geymir því fimm af sex bragðgæðum Ayurveda og virkar djúpt inn í vefi líkamans. En er eins og allt í þessum fræðum ekki skyndilausn heldur til að neyta yfir lengri tímabil til að njóta ávaxtanna. Aðrar jurtir í Chyawanprash (t.d. frá Banyan) eru kardimommur, svartur pipar, Ashwagandha og fjöldi annarra lækningajurta og krydda, en í litlum mæli þó. Þess vegna hentar kafasultan fólki á öllum aldri, sem gjarnan borðar hana beint upp úr krukkunni eða blandar henni í heitt vatn, heita kúamjólk eða annars konar mjólk eða vökva. En hvað er Tulsi? Holy Basil eða öðru nafni Tulsi er helgasta jurt Indverja. Gjarnan höfð í húsagörðum til að hreinsa og bæta umhverfið. En fyrir líkamann kemur hún jafnvægi á kafa orkuna (jörð og vatn), sem oft er í miklu ójafnvægi hjá Vesturlandabúum sem gjarnan eru þungir og að kljást við bjúg. Það er vegna of mikillar neyslu á sætu og söltu á kostnað þess sem er sterkt, beiskt, herpandi og súrt. Við það myndast slím í líkamanum og við eigum á hættu að þyngjast bæði andlega og líkamlega. Auk þess sem hitastigið í líkamanum kann að fara úr jafnvægi. Tulsi losar um slím í líkamanum, sérstaklega í lungum og öndunarfærum og styrkir hjartað. En er líka þekkt fyrir að halda ofþyngd í skefjum og líkamshita í jafnvægi. En svo má nefna til frekari fróðleiks að Tulsi er flokkuð sem þrí-dosha sattvísk jurt (þ.e. mjög jákvæð). Hún er talin skerpa á skilningavitunum og opna gáttina milli hjarta og huga. Og fyrir þá sem vilja kafa enn dýpra inn í Ayurveda fræðin geta þeir gúgglað að Tulsi er sögð hreinsa áruna. Og er t.d. þess vegna að finna víða í húsagörðum á Indlandi. En það verður vart vísindalega sannað í bráð. TULSI TE & CHYAWANPRASH Í NETSÖLU

Hormónar koma mikið við sögu en líka svefninn, hvíldin, indversku lífsvísindin, kristallar og góðgerlar.

Blár matcha  byggir tilvist sína á blómi sem kallast Butterfly Pea Flower og á sér langan sögu sem austræn lækningajurt. 

Miðvikudaginn 9. janúar hófum við aftur að hugleiða með Ernu Bergmann í hinu óslökkvandi skemmtilega verkefni Slökun í borg. Mantran sem við kirjuðum síðast í Systrasamlaginu og ætlum að halda áfram með næstu miðvikudaga (og jafnvel í 40 daga) hljómar svona: Ardas Bhaee, Amar Das Guru, Amar Das Guru, Ardas Bhaee, Ram Das Guru, Ram Das Guru, Ram Das Guru, Sachee Sahee. Hér er hún á YOUTUBE: Ardas Bhaee er sögð mantran sem er svarar öllum okkar bænum. SMELLIÐ HÉR til að sjá fallega útskýringu á henni: